دوازدهم يا هفدهم ربيع الأول : كلينى و مفيد - صفحه 65

إن اختلافهم فى يوم ولادته سهل ؛ إذ لم يكونوا عارفين به ، وبما يكون منه ، وكانوا اُميّين لا يعرفون ضبط مواليد أبنائهم . فأمّا اختلافهم فى موته فعجيب . والأعجب من هذا مع اختلافهم فى الأذان والإقامة ، بل اختلافهم فى موته أعجب ؛ فإن الأذان ربّما ادّعى كل قوم أنهم رووا فيه رواية ، فأمّا موته فيجب أن يكون معينا معلوما . ۱
بيرونى درباره اختلاف نظر در باره ولادت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با استناد به مآخذ پيشين ، جدّى تر سخن گفته است . وى مى نويسد :
وليس يُعرف من مولده ، إلّا أنّه ولد ليلة الاثنين فى ربيع الأوّل ؛ فأمّا اليوم من الشهر ، فمختلف فيه ، كما اختلف فى مبعثه . ۲
سپس از قول منجّم معروف «ما شاء اللّه » مى نويسد كه حضرت ، روز دوشنبه ، روز خور از ماه دَى سال 41 سلطنت انوشيروان ، ابتداى ساعت هفتم و در حالى كه خورشيد در وسط آسمان بوده ، به دنيا آمد . بيرونى سخن اخير ما شاء اللّه را چنين نقد مى كند كه همه اتفاق دارند كه حضرت ، شب به دنيا آمده است . بيرونى ، سپس از محمّد بن جابر بتانى در كتاب كسوفات نقل كرده است كه حضرت ، روز دوشنبه، بيست نيسان سال 882 اسكندرى ، به دنيا آمد . سلامى هم در كتاب التاريخ ، معتقد است كه آن حضرت ، شب دوشنبه ، دوازدهم رمضان عام الفيل ، هنگام طلوع فجر به دنيا آمد . سپس بيرونى مى نويسد :
فأمّا اختلافات فى مَولده فمحتملة ، لعدم من كان يضبط امثال ذلك ويحفظه . ۳

رسمى شدن يك تاريخ

در گذر تاريخ ، شهرت يك مورّخ و تسلّط او بر ديگران ، سبب مى شد كه يك تاريخ ،

1.كشف الغمّة ، ج ۱ ، ص ۱۴ .

2.آثار الباقية ، ص ۴۲۳ .

3.همان ، ص ۴۲۴ .

صفحه از 88