ديده نمى شود . افزون بر اين ، در حالى كه فقهاى اوّليه ، غالبا از آن حمايت مى كنند ، ۱ هرچند استثنائاتى وجود دارد ، ۲ برعكس ، فقهاى بعدى ، گويى با بى ميلى ، آن را
1.مقنعه ، مفيد ، ص ۹۶ ، س ۶ ؛ مراسم ، سلار ، ص ۶۱ ، س ۲ ؛ جمل ، طوسى ، ص ۶۲ ، س ۶ ؛ خلاف ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۲۹۷ ، س ۶ (باز با توسل به اجماع الفرقه) ؛ مبسوط ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۱۱۹ ، س ۱۵ ؛ نهايه ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۷۴ ، س ۱۵ ؛ اصباح الشيعة ، كيدرى ، ص ۶۲ ، س ۶ ؛ ازاحة العله ، شاذان بن جبرائيل ، به نقل از بحارالأنوار ، مجلسى ، ج ۸۴ ، ص ۷۷ ، س ۱۹ ؛ وسيله ، ابن حمزه ، ص ۸۵ ، س ۱۱ ؛ شرائع ، محقق ، ج ۱ ، ص ۶۶ ، س ۳ ؛ جامع ، يحيى ابن سعيد ، ص ۶۳ ، س ۱۲ ؛ همچنين ر . ك : الفقه المنسوب للإمام الرضا ، ص ۹۸ ، س ۷ (كه آشكارا تياسر را تأييد مى كند ؛ لكن با عباراتى كه برايم مبهم است . مقايسه كنيد با توضيح مجلسى در بحارالأنوار ، ج ۸۴ ، ص ۵۰ ، پاورقى ۳) . اين فقها غالبا تصريح مى كنند كه اين تمايل بايد جزيى باشد (بنا بر اين ، طوسى در همه آثارى كه به آنها اشاره شد ، از اين عبارات استفاده مى كند : التياسر قليلاً ، يا أن يتياسرَ قليلاً . كيدرى ، شاذان بن جبرائيل ، ابن حمزه ، محقّق و يحيى بن سعيد نيز به همين منوال عمل مى كنند) .
2.مرتضى (جمل ، ص ۶۲) ، ابو الصلاح (كافى ، ص ۱۳۸) ، ابن براج (مهذب ، ج ۱ ، ص ۸۴ ـ ۸۸) ، و ابن ابى المجد (اشارة السبق ، ص ۸۶) به اين آموزه اشاره اى نمى كنند . آبى (كشف ، ج ۱ ، ص ۱۳۱ ، س ۱۰) آن را به مثابه ديدگاه طوسى ذكر مى نمايد ؛ امّا خود ، آن را تصديق نمى كند . ابن ادريس ، آن را به مثابه بخشى از ديدگاه جايگزينى رد مى كند (سرائر ، ج ۱ ، ص ۲۰۴ ، ص ۱۵) ، در واقع محقّق نيز چنين مى كند (المختصر النافع ، ص ۷۰ ، س ۱۲ ؛ معتبر ، ج ۲ ، ص ۶۹ ، س ۱۴ ؛ رساله اى درباره تياسر ، به نقل از مهذب ، ج ۱ ، ص ۳۱۷ ، س ۴) . محقّق در حكمى در باب تياسر توضيح مى دهد كه در شرائع (ج ۱ ، ص ۶۲ ، س ۳) در مخالفت با ادّعاى اجماع در اين مسئله از سوى طوسى ، از او پيروى كرده است (لمكان دعواه الاجماع : رسائل ، ص ۲۹۵ ، س ۹) وبعدها ، در اثر ضعف حديث مفضّل ، در مى يابد كه شخص بايد كعبه را استقبال كند (فإذن المعول على أن الاستقبال الى جهه الكعبه : همان ، ص ۲۹۶ ، س ۲) .