حديثى معمّايى در باب قبله در «الكافى» كلينى - صفحه 103

است . ۱
همچنين فقها دو فرض براى تأييد نظر خود داشته اند كه ما در فهم حديث بلندتر ، به كار گرفتيم . نخست آن كه تياسر ، عملى نيست كه هر امامى هر جا باشد ، بتواند انجام دهد ؛ بلكه مختص اماميه عراق ، سرزمين هاى در پى آن و در همان مسير (مانند : جزيره ، فارس ، جبال و خراسان) است . ۲

1.براى مثال به تلويح ، ر . ك : الفقه المنسوب للإمام الرضا ، ص ۹۸ ، س ۷ ؛ مقنعه ، مفيد ، ص ۹۶ ، س ۵ ؛ مراسم ، سلار ، ص ۶۱ ، س ۱ ؛ اصباح الشيعة ، كيدرى ، ص ۶۲ ، س ۶ ؛ وصراحتا براى مثال ، ر . ك : نهايه ، طوسى ، ج ۱ . ص ۷۴ ، س ۱۶ ؛ ازاحة العلّة ، شاذان بن جبرائيل ، به نقل از بحار الأنوار ، مجلسى ، ج ۸۴ ، ص ۷۷ ، س ۲۰ ؛ معتبر ، محقّق ، ج ۲ ، ص ۶۹ ، س ۱۶ ؛ جامع ، يحيى بن سعيد ، ص ۶۳ ، س ۱۲ ؛ مختلف ، علامه ، ج ۲ ، ص ۶۴ ، س ۱۵ ؛ منتهى ، علّامه ، ج ۴ ، ص ۱۷۱ ، س ۷ .

2.براى مثال ، ر . ك : مقنعه ، مفيد ، ص ۹۶ ، س ۶ (كه تياسر را به مردم عراق ، جزيره ، فارس ، جبال ، و خراسان محدود مى كند) ؛ مراسم ، سلار ، ص ۶۱ ، س ۲ (همان مناطق را نام مى برد) ؛ جمل ، طوسى ، ص ۶۲ ، س ۶ (آن را محدود به عراقيان مى كند) ؛ خلاف ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۲۹۷ ، س ۳ (از قبله مردم عراق سخن مى گويد) ؛ مبسوط ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۱۱۹ ، س ۱۵ (از مردم عراق سخن مى گويد) ؛ نهايه ، طوسى ، ج ۱ ، ص ۷۴ ، س ۱۵ (از مردم عراق و مشرق سخن مى گويد) ؛ اصباح الشيعة ، كيدرى ، ص ۶۲ ، س ۶ (از مردم عراق سخن مى گويد) ؛ ازاحة العلّة ، شاذان بن جبرائيل ، به نقل از : بحار الأنوار ، مجلسى ، ج ۸۴ ، ص ۷۷ ، س ۱۹ (از مردم عراق و مردم شرق كه به سمت قبله عراق نماز مى خوانند ، سخن مى گويد) ؛ وسيله ، ابن حمزه ، ص ۸۵ ، س ۱۱ (تنها از مردم عراق سخن مى گويد) ؛ شرائع ، محقّق ، ج ۱ ، ص ۶۵ ، س ۱۸ (از مردم عراق و كسانى كه به آنان نزديك هستند ، سخن مى گويد) ؛ جامع ، يحيى بن سعيد ، ص ۶۳ ، س ۱۲ (تنها از مردم عراق و مشرق سخن مى گويد) ؛ ذكرى ، شهيد اوّل ، ج ۳ ، ص ۱۸۴ ، س ۱ (از مردم مشرق سخن مى گويد) ؛ همان ، ص ۱۸۵ ، س ۱۱ (از مردم عراق سخن مى گويد) .

صفحه از 126