را به چالش گرفت . ^۱ محقّق در رساله اى كه در پاسخ نوشت ، در جايى اظهار داشت كه اگر جهت كعبه را ندانيد ، بايد از علائم استفاده كنيد ؛ لكن اين كار ، تضمين نمى كند كه دقيقا روياروى جهت قبله باشيد . ^۲
عالِم بعدى ، فاضل هندى ^۳ و همچنين نجفى ، ^۴ به همين سبك از علائم ، به مثابه تقريب نام مى برند . اين مطلب ، به رساله محقّق باز مى گردد ، لكن نه محقّق و نه كسانى كه استدلال او را بازگو كردند ، نگفتند كه تياسر ، صرفا براى تصحيح خطاى جهت كعبه است كه زاده اين علائم است . محقّق حلّى ، صادقانه تلاش مى كرد تا به آموزه اى معنا دهد كه خودش ـ حداقل در اين رساله و در بيشتر آثارش ـ بدان باور نداشت . در اين سياق ، با توجّه به اين واقعيت كه كسى ممكن است با علائم ، اندكى به خطا رود و با فرض اين ديدگاه كه همه حرم ، قبله است ، نكته وى آن بود كه معقول است اندكى به سمت چپِ جهتى منحرف شويم كه علائم نشان مى دهند و در نتيجه ، احتمال مواجهه با حرم را به حداكثر برسانيم . ^۵ به عبارت ديگر ، مشكل علائم ، آن نبود كه به گونه اى منظّم بيش از حد به راست تمايل دارند ؛ بلكه صرفا آن بود كه كاملاً قابل اطمينان