اسناد ويژه «كافى» در «وسائل الشيعة» - صفحه 149

سيّد بن طاووس نقل شده كه در چاپ مؤسّسه بعثت از اين كتاب در مقدّمه آورده شده است .
كتاب أمالى شيخ طوسى ، از اين دست كتاب هاست كه تمام نسخه هاى چاپ شده اين كتاب ، ناقص است . مرحوم مجلسى در بحار الأنوار ، احاديث بسيارى از أمالى شيخ طوسى يا مجالس شيخ طوسى ۱ نقل كرده كه در نسخه هاى چاپى ، نيامده است . ۲
مقايسه اسناد اين احاديث با اسناد شناخته شده شيخ طوسى ، ترديدى در اصالت آنها و صحّت انتسابشان به شيخ طوسى بر جاى نمى نهد . مرحوم علّامه تهرانى در كتاب ذريعة از نسخه اى از اين كتاب ياد مى كند كه بيش از ثلث نسخه چاپى بيشتر از آن است و با اين حال ، پايان اين نسخه هم افتادگى دارد . ۳ لذا ضرورت دارد كه

1.أمالى شيخ طوسى ، از دو بخش تشكيل شده است : بخش نخست آن ، هجده جزء و بخش دوم ، ۲۶ مجلس است و هر جزء در حدود چهار مجلس است . متأسّفانه در چاپ مؤسسة البعثة از اين كتاب در بخش اوّل هم به جاى جزء ، از كلمه مجلس استفاده كرده اند و اين دو بخش را كه كاملاً متمايز از هم هستند ، جدا نساخته اند . بخش نخست أمالى ، به روايت فرزند مؤلّف ابو على طوسى نقل شده ، لذا گاه از آن به أمالى ابن الشيخ يا مجالس ابن الشيخ ياد مى شود ، ولى دقّت در اين قسمتْ نشان مى دهد كه كتاب ، در اصل ، از سوى خود شيخ طوسى املا شده و فرزند وى ، تنها كتاب پدر را دوباره املا كرده است و نقشى در شكل گيرى كتاب ندارد (مقايسه كنيد با بحار الأنوار ، ج ۱ ، ص ۲۷) . در بخش دوم كتاب ، نامى از فرزند مؤلّف نيست ؛ ولى با عنايت به اين كه سيّد بن طاووس ، اين قسمت را نيز ـ كه نه جزء بوده ـ ، با سند خود به ابو على طوسى و او از پدرش ـ مؤلّف كتاب ـ نقل كرده (الذريعة ، ج ۲ ، ص ۳۰۹ ـ ۳۱۱ و ۳۱۳) ، اين احتمال وجود دارد كه ابو على طوسى ، قسمت دوم را نيز املا كرده باشد .

2.به عنوان نمونه ، ر . ك : بحار الأنوار ، ج ۹۶ ، ص ۹۳ ، ح ۱ و ص ۲۵۵ ، ح ۳۵ و ص ۲۶۸ ذيل ح ۱۷ و ص ۲۹۴ ، ح ۲۳ و ص ۳۶۱ ، ذيل ح ۲۷ و ص ۳۶۲ ، ذيل ح ۳۰ و ص ۳۶۳ ، ذيل ح ۳۱ و ص ۳۶۶ ، ذيل ح ۴۱ و ص ۳۷۱ ، ح ۵۵ و ص ۳۷۵ ، ح ۶۳ و ص ۳۸۶ ، ح ۳ و ج ۹۷ ، ص ۸ ، ح ۱۰ و ص ۳۱ ، ح ۲ و ص ۵۴ ، ح ۴۴ و ۴۵ و ص ۷۴ ، ح ۲۳ و ص ۷۵ ، ذيل ح ۲۶ و ص ۷۶ ، ذيل ح ۳۳ و ص ۷۹ ، ح ۴۴ و ۴۵ و ص ۸۷ ، ح ۱۰ و ص ۸۸ ، ح ۱۵ .

3.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۳۱۳ .

صفحه از 236