اسناد ويژه «كافى» در «وسائل الشيعة» - صفحه 156

با عنايت به گستردگى اين رموز ، ويژگى هاى عناوين در مصادر اصلى در كتاب وافى ، از بين رفته است ، لذا از اين كتاب ، كمتر مى توان در شناخت اسناد احاديثْ بهره جست و بيشتر مى توان از متن احاديث در وافى به عنوان نسخه اى از مصادر حديثى استفاده كرد .

6 . تبديل عناوين غريب به عناوين آشنا

در وسائل الشيعة ، از اين روش ، به طور نادر براى يادكرد از نام راويان استفاده شده است ، مثلاً تعبير بسيار غريب و اختصاصى «الشيخ ايده اللّه » كه در تهذيب الأحكام براى اشاره به شيخ مفيد به كار مى رود ، در وسائل الشيعة ، به «المفيد» تبديل شده است . ۱

7 . حذف اسناد پر تكرارِ روايات طولانى و ذكر آنها در پايان كتاب يا در جاى ديگر كتاب

در وسائل الشيعة در روايات مفصّلى همچون حديث «مناهى النبى صلى الله عليه و آله » كه سند روايت را حذف كرده و آن را در پايان كتاب آورده است ، ۲ در برخى روايات ، سند حديث در يك جا نقل شده و در ديگر جاها به آن مورد ، ارجاع داده شده است . ۳

8 . افزودن سند مشيخه كتاب مصدر

نمونه اين روش در كتاب منتقى الجمان در هنگام نقل احاديث كتاب من لا يحضره الفقيه ديده مى شود . ايشان احاديث الفقيه را با افزودن سند مشيخه نقل مى كند ، لذا سند اين احاديث در الفقيه تلفيقى است . البته مؤلّف در فايده سوم مقدّمه منتقى الجمان (ص 23 و 24) اشاره كرده كه چون طريق مشيخه كتاب من لا يحضره الفقيه ، طريق به اشخاص است ،

1.به عنوان نمونه ر . ك : تهذيب الأحكام ، ج ۱ ، ص ۶ ، ح ۳ ـ ۵ (مقايسه كنيد با وسائل الشيعة ، ج ۱ ، ص ۲۵۲ ، ح ۶۵۲ ـ ص ۲۵۳ ، ح ۶۵۴) .

2.ر . ك : وسائل الشيعة ، ج ۳۰ ، ص ۱۱۹ ـ ۱۲۵ .

3.به عنوان نمونه ، ر . ك: وسائل الشيعة ، ج ۱ ، ص ۳۶۱ و ج ۲ ، ص ۷۴ ، ح ۱۵۲۷ و ص ۱۴۳ ، ح ۱۷۵۳ و ص ۱۶۲ ، ح ۱۸۱۷ .

صفحه از 236