اسناد ويژه «كافى» در «وسائل الشيعة» - صفحه 168

منشأ اين گونه استدلال ها اعتماد ورزيدن به نقل وسائل الشيعة است . در اين كتاب ، پس از نقل روايت از شيخ طوسى ، به نقل صدوق با اين عبارت ، اشاره كرده است :
رواه الصدوق فى العلل عن أبيه ... عن زرارة عن أبى جعفر عليه السلام مثله . ۱
شبيه اين مطلب در باره نقل روايت در جايى از بحار الأنوار صادق است . در اين مورد ، نقل اصلى از تهذيب الأحكام و نقل ذيلى از علل الشرائع است ؛ ۲ ولى در جاى ديگرى از بحار الأنوار ، روايت از علل الشرائع نقل شده كه اختلاف نقل علل الشرائع را روشن مى سازد . ۳
در اين جا تأكيد مى كنيم كه در بحث هاى فقهى و اصولى ، حتما بايد به مصادر اوّليه مراجعه كرد و نقش مصادر متأخّر همچون وسائل الشيعة و بحار الأنوار ، سهل الوصول كردن دستيابى به مصادر اصلى حديث است .
در قسمت سند حديث هم گاه قسمتى از سند كه در دو مصدر مشترك بوده ، در نقل ذيلى به اختصار آورده نشده است . گاه در اين قسمت مشترك ، تفاوت هايى در سند وجود داشته كه صاحب وسائل اين تفاوت ها را مهم ندانسته و از ذكر آنها در گذشته است كه ما در برنامه دراية النور در اسناد ذيلى قسمت حذف شده را افزوده ايم ؛ ولى تصريح كرده ايم كه چه قطعه اى از سند در كتاب وسائل الشيعة ، ذكر نشده تا امانت در نقل ، رعايت شده باشد .
به عنوان نمونه ، از تفاوت هاى نقل اصلى با نقل ذيلى ، به مثال زير از وسائل الشيعة توجّه كنيد :
وفى الخصال عن محمّد بن موسى بن المتوكل عن عبد اللّه بن جعفر الحميرى عن

1.وسائل الشيعة ، ج ۳ ، ص ۴۶۶ ، ح ۴۱۹۲ ، باب ۳۷ از ابواب النجاسات ، ح ۱ . نيز ، ر.ك : جامع الأحاديث : ج ۲ ، ص ۱۶۵ ، ح ۱۵۸۸ ، باب ۲۳ از ابواب النجاسات ، ح ۶ .

2.بحار الأنوار ، ج ۲ ، ص ۲۸۱ ، ح ۵۵ .

3.همان ، ج ۸۳ ، ص ۲۶۷ ، ح ۷ .

صفحه از 236