بارى . مصحّح كتاب ، نسبت به تفاوت نقل كتابى همچون بحار الأنوار با مصادر حديثى بايد ديدگاه مشخّص و دقيقى مبتنى بر قواعد عام تصحيف و شناخت دقيق روش بحار الأنوار و شيوه حديثى مصدر داشته باشد .
ذكر مثالى در اين مورد ، مفيد به نظر مى رسد :
در چاپ اخير بصائر الدرجات (تحقيق السيّد محمّد المعلّم ، ص 456) اين سند آمده است :
حدّثنا محمّد بن الحسين (و عبد اللّه بن محمّد معا) عن الحسن بن محبوب ، عن العلاء بن رزين ، عن محمّد بن مسلم ، عن أبى جعفر عليه السلام قال : كان على يعمل بكتاب اللّه ... .
در حاشيه كتاب ، در باره «و عبد اللّه بن محمّد معا» يادآور شده : «أضفنا ما بين القوسين من البحار» با مراجعه به بحار الأنوار ، اين عبارت افزوده را در آن مى بينيم؛ ولى نخستين وظيفه مصحّح در برخورد با اين اختلاف بين نسخه بحار الأنوار و بين نسخه چاپى بصائر الدرجات و نسخه هاى خطّى اى كه مستقيم يا غير مستقيم ، ۱ در اختيار مصحّح بصائر الدرجات بوده ، اين است كه در باره علّت اين اختلافْ فكر كند و نظر استوارى ارائه دهد . راستى اگر در اصل سند بصائر الدرجات ، اين عبارتِ افزوده وجود داشته ، چه دليل منطقى اى بر افتادن آن از نسخه هاى كتاب مى توان يافت ؟
با دقّت در بصائر الدرجات و مقايسه احاديث اين كتاب در اين باب و نقل بحار الأنوار ،
1.در تصحيح جديد بصائر الدرجات ، از نسخه اى كه آيت اللّه والد ـ مدّظلّه ـ آن را با چند نسخه خطّى بسيار معتبر مقابله كرده اند و در بسيارى از اسناد ، حواشى ارزشمندى مرقوم داشته اند ، بهره گرفته شده است لذا اين تصحيح ، بسيار از چاپ پيشين بصائر الدرجات صحيح تر است ؛ ولى در استفاده از نسخه معظّم له در موارد بسيارى هم اشتباهات و كاستى هاى رخ داده و اشكالات عديده اى در اين تصحيح ، بر جاى مانده كه تصحيح مجدّد كتاب را ضرورى مى سازد . نگارنده با عنايت به نسخه معظّم له ، اسناد كتاب را تصحيح دقيق ترى نموده تا مبناى برنامه نرم افزارى قرار گيرد كه بر روى اسناد كتب حديثى در مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى ، در دست انجام است .
