وعن الحسين بن محمّد عن معلى بن محمّد عن الحسن بن على الوشاء عن جميل نحوه .
2 . وعنه عن ابيه عن ابن ابى عمير عن الحكم بن ايمن . ...
وعن محمّد بن يحيى عن احمد بن محمّد عن الحسين بن سعيد عن حكم بن ايمن مثله .
ورواه البرقى فى المحاسن عن ابيه عن ابن ابى عمير مثله .
3 . وعنه عن احمد بن محمّد عن الحسين بن سعيد . ...
4 . وعنه عن احمد بن محمّد عن عبد الرحمن بن أبى نجران . ...
5 . وعنه عن احمد بن محمّد عن الحسن بن على بن فضال . ... ۱
در اين مجموعه اسناد ، سند دوم با ضمير آغاز شده كه به سند اصلى قبل (يعنى على بن ابراهيم) ، باز مى گردد . در آغاز سند سوم تا پنجم نيز ضمير ديده مى شود كه قاعده اوّليه اسناد وسائل الشيعة اقتضا مى كند كه در اين سه سند نيز ضمير به على بن ابراهيم باز گردد ؛ ولى با مراجعه به مصدر حديث (يعنى كافى) ۲ در مى يابيم كه مرجع ضمير ، «محمّد بن يحيى» است كه آغاز سند ذيلى اوّل حديث دوم است . اين گونه ارجاع ضمير بويژه با توجّه به فاصله شدن سند ذيلى دوم اين حديث (يعنى سند المحاسن برقى) غريب مى نمايد و گويا از آن جا ناشى شده كه صاحب وسائل ، سند المحاسن برقى را بعدا افزوده و در هنگام نقل اين سند توجّه نكرده كه با افزودن اين سند ذيلى ارجاع ضمير با پيچيدگى همراه خواهد گشت .
باور نگارنده بر اين است كه افزودن اسناد ذيلى پس از نگارش ، منشأ بسيارى از ابهامات سندى در وسائل الشيعة و ديگر كتب حديثى است .
1.وسائل الشيعة ، ج ۲۰ ، ص ۵۵۶ و ۵۵۷ ، ح ۲۶۳۳۶ ـ ح ۲۶۳۴۰ .
2.كافى ، ج ۲ ، ص ۴۰۵ ، ح ۵ (سند با ضمير آغاز مى شود كه به محمّد بن يحيى باز مى گردد) و ج ۵ ، ص ۳۴۹ ، ح ۸ و ۹ (در سند دوم «محمّد بن يحيى» به اعتماد سند قبل ، از آغاز اسناد ، حذف شده است) .
