2 . وبهذا الاسناد عن صفوان عن عبد اللّه بن مسكان . ... ۱
بدين ترتيب ، سند معلّق كافى كه حالتى از اسناد ويژه را داراست در وسائل الشيعة به سند اشاره اى ـ كه حالت ديگرى از اسناد ويژه است ـ ، تبديل شده است .
ب . تحويل
در اسناد تحويلى صاحب وسائل ، با افزودن يك يا دو نشانه از نشانه هاى تحويل سند را براى خواننده روشن مى سازد . يكى افزودن «عن» بعد از واو عطف تحويل ، ديگرى : افزودن «جميعا» پس از پايان قسمت اختصاصى سند دوم . البته اين قرينه دوم در كافى ، بسيار ديده مى شود ؛ ولى در جاهايى كه كلمه جميعا هم در كافى وجود ندارد ، در وسائل الشيعة اين كلمه افزوده شده است . بنا بر اين ما نمى توانيم با مشاهده كلمه جميعا در وسائل الشيعة ، مطمئن شويم كه اين عبارت در اصل بوده يا از افزوده هاى صاحب وسائل است .
مثال :
على بن ابراهيم عن ابيه و محمّد بن اسماعيل عن الفضل بن شاذان عن ابن ابى عمير . ... ۲
سند وسائل الشيعة :
محمّد بن يعقوب عن على بن ابراهيم عن ابيه وعن محمّد بن اسماعيل عن الفضل بن شاذان جميعا عن ابن ابى عمير . ... ۳
تذكّر اين نكته ، مفيد است كه همچنان كه «جميعا» در وسائل الشيعة ، ممكن است از افزوده هاى صاحب وسائل نباشد و در اصل مصدر وجود داشته باشد ، حرف «عن» بعد
1.وسائل الشيعة ، ج ۱۰ ، ص ۱۸۰ ، ح ۱۳۱۶۰ و ۱۳۱۶۱ .
2.كافى ، ج ۲ ، ص ۳۴۴ ، ح ۲ .
3.وسائل الشيعة ، ج ۱۲ ، ص ۲۶۰ ، ح ۱۶۲۵۱ .
