حقّ مطلب ادا نمى شود ؛ ولى تقدير از اين بزرگان و تعظيم مقام اينها ـ كه خدمات بزرگى، به اسلام انجام داده اند ـ ، وظيفه ماست .
اگر كلينى نبود، و اگر كتب اربعه نوشته نمى شدند، حالا ما در چه وضعى بوديم؟ البته نمى گويم كل مطالب در اين كتب است ؛ ولى استنباط و استكشاف حقايق دين براى ما خيلى مشكل بود . كسى نمى تواند خدمتى را كه امثال كلينى به دين اسلام، مذهب شيعه و علوم حديث كرده اند، به اندازه لازم توصيف كند . در هر صورت، برگزارى كنگره كلينى، مسئله خيلى مهمّى است و من از شما در حدّ خودم، تقدير و تشكر مى كنم .
براى كتاب الكافى ، شروحى نوشته شده، مانند مرآة العقول علّامه مجلسى كه وقتى انسان مطالعه مى كند، مطالب زيادى برايش روشن مى شود ؛ ولى چون الكافى ، بسيار با عظمت است ، بايد بيش از اين درباره خود كتاب، روايات ، اسناد و رجالى كه در اين كتاب قرار گرفته اند، تحقيق شود .
اينها هر كدام، شاخه اى از علوم اسلامى اند كه اگر كسى بخواهد درباره اين كتاب ، به طور جامع اظهار نظر كند ، بايد جامع همه فنون اسلامى باشد . در كتاب الكافى ، فقط مسئله جمع آورى حديث مطرح نيست و اين طور نيست كه كلينى، يك محدّث ساده اى بوده كه از مشايخ خود ، اخذ حديث مى كرده و روايت نقل مى كرده است . ايشان يكى از علماى بزرگ اسلام اند .
در كتاب التوحيد ، خطبه اى از حضرت امير مؤمنان عليه السلام نقل و از آن، تجليل و تعظيم مى كند . اين تجليل ، دليل بر ادراك، بصيرت و تبحّر او در علم الهيات است وگرنه هر كسى متوجّه اين قضيه نمى شود . در پايان خطبه مى گويد : اگر تمام زبان هاى دنيا، همه يك زبان شوند و بخواهند خدا را معرّفى كنند (البته مى گويد به استثناى زبان انبيا) ، به اين حد يا بيشتر از اين نمى توانند . فوق آنچه كه تصوّر شود در الهيات بتوان براى مردم گفت، در اين خطبه هست .