با نقل حديثى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آغاز مى كند و آن اين است كه : «إنّما الأعمال بالنيّات». مشخّص است كه با اين حديث، به جنگ ابو حنيفه اى رفته كه براى حيل شرعيه، ارزش والايى قائل است ؛ حيله هايى كه به ظاهر حلال و در باطن، حرام را تعقيب مى كنند و به خاطر همين ، نخستين حديثش را «إنّما الأعمال بالنيّات» قرار داده است .

ارتباط هاى علمى مرحوم كلينى در سفرهايش به ديگر مناطق چگونه بوده است ؟

گاهى تصوّر مى شود كه شيخ كلينى، احاديث الكافى را از محدّثان رى و قم دريافت كرده و سپس به جمع كردن آنها پرداخته است و براى اخذ حديث، به جايى سفر نكرده است و فقط در سال 327 ق، براى عرضه كتاب خود به محدّثان بغداد و كوفه، زادگاه خود را ترك كرده و پس از سه سال اقامت در بغداد ، درگذشته است . در حالى كه جريان چنين نيست . ما از سه سفر قطعى و احتمالى او ياد مى كنيم كه مى تواند نشانگر ديگر سفرهاى احتمالى او باشد .
1 . ابن عساكر در تاريخ خود از حضور كلينى در بعلبك خبر داده و با اسانيدى، چند حديث از كلينى نقل كرده است و مى گويد : «وى در سال 328 ق، در بغداد درگذشته و در محلّه اى به نام باب الكوفه، به خاك سپرده شده است».
نيز از امير بن ماكولا نقل مى كند كه: «من قبر او را در نقطه اى به نام سراة الطائى مشاهده كردم و بر قبر او لوحى بود كه بر آن نوشته : هذا قبر محمّد بن يعقوب الرازى الكلينى الفقيه» . ^۱
2 . يكى از مشايخ كلينى، حُميد بن زياد است. وى مؤلّف كتاب الجامع فى أنواع الشرائع است كه در سال 310 يا 320 ق، درگذشته است و ساكن كوفه و نينوا بوده است و هرگز در تاريخ، به سفر او به ايران يا به رى و قم اشاره اى نشده است . طبعا بايد كلينى قبل از فوت او سفرى به كوفه و عراق داشته باشد تا از او نقل حديث كند .
برخى از مشايخ كلينى، آذرى و مقيم آذربايجان اند. نقل حديث از آنها به صورت