معنای «نفی صفات» در آموزه های شيعی از ديدگاه سيد احمد كربلايی و سيد محمد حسين طباطبائی

نشریه : معرفت کلامی

نویسنده : پديدآورنده : مهدی ساعتچی
پديدآورنده : محمد سعیدی مهر

سال هشتم / شماره پیاپی 18 / صفحه 61-78

چکیده :

برخی احاديث در منظومه روايی شيعه، آموزۀ نفی صفات را به عنوان كمال توحيد و نظام توحيد معرفی كرده اند. تفاسير متعددی از اين روايات شده است؛ از جمله صدرالمتألهين و شارحان وی كوشيده اند اين روايات را بر نظريه عينيت مصداقی تطبيق دهند؛ اما برخی از عالمان شيعه چون سيد احمد كربلايی و سيد محمد حسين طباطبائی بر آن اند كه اين روايات معنايی دقيق تر از نظريۀ عينيت را افاده مي كنند. سيد احمد كربلايی در مكاتبات خود با شيخ محمدحسين اصفهانی و علامه طباطبائی در آثار متعددی با رويكردی عرفانی در اين باره بحث كرده و با اقامۀ برهان عقلی و ژرف كاوی ادله نقلی نظريۀ خود را مدلل ساخته اند. مقاله حاضر می كوشد پس از طبقه بندی و تحليل تفاسير گوناگون اين روايات، به اثبات اين مدعا همت گمارد كه در ميان آرای انديشمندان مسلمان، تفسير عرفانی روايات ياد شده (به ويژه با تقرير علامه طباطبائی) با آموزۀ پيشوايان شيعه در تبيين رابطه ذات و صفات الهی هماهنگی بيشتری دارد.

کلیدواژه‌های مقاله :نفی صفات، توحيد اطلاقی، توحيد صفاتی، سيداحمد كربلايی، علامه طباطبائی