كتاب هاى مختلف ديده و يا از اشخاص شنيده، خودش جمع و جور كرده و به نام عدّه آورده است. از كسى نشنيده كه او بگويد: عدّة من اصحابنا. اين حرف خودش است و اين ، نشان مى دهد كه ايشان تصرّف كرده و سندهاى مكرّر را ـ كه از افراد مختلف بوده ـ ، جمع كرده است. اين از امتيازات الكافى است. من امتيازات الكافى را تا ده امتياز شمرده ام و اين هم يازدهمين كه من آن جا ذكر نكردم.

چه امتيازات و ويژگى هايى براى «الكافى» قائل هستيد و به صورت شخصى، چه جاذبه هايى براى خود شما داشته و چه نكته هايى برايتان اعجاب انگيز بوده است؟

جاذبه هاى الكافى، قسمت مهمش در نظم و ترتيب كتاب است. تعداد كتب الكافى، به تعداد كتب حسين بن سعيد به نام كتاب ثلاثين است؛ ولى به نظرم نظم آن، ابتكار خود كلينى است.
اوّلين كتاب، «كتاب العقل و الجهل» است. اهل سنّت، با اين كه غالبا اهل حديث اند، چون عقل را نمى پذيرند، در كتاب هايشان بابى به نام عقل ندارد؛ امّا در شيعه هست و ظاهرا براى اوّلين بار، كلينى از عقل شروع كرده است. البته جهل، مقابل علم نيست، مقابل عقل است. در قرآن هم به همين معنا آمده است. اين ، ابتكارِ خيلى مهمّى است. اوّلاً معرّف مذهب است؛ چرا كه اهل حديث، چه اهل سنّت و چه شيعه، به عقل اهميت نمى دادند. به عقيده من، شيعه هم قبل از اينها، غالبا اخبارى مزاج بودند؛ ولى اكثرا به عقل اهميت مى دادند.
ديدگاه كلينى از همان اوّل، همان عقيده شايع شيعه است كه به عقل ، خيلى اهميت مى دهند، هم در استنباط احكام و هم در عقايد كه مطلقا تا وقتى عقل، باور نكند ، عقيده نمى بخشد ، هرچند مدركشان كتاب و سنّت باشد.
كتاب بعدى، «كتاب العلم» است. بعضى از صحاح ستّه اهل سنّت، از علم شروع كرده اند؛ ولى هيچ يك ، از عقل شروع نكرده اند. بعد از علم و فضائل علم، وارد عقايد