درست وقتى وارد بغداد مى شود كه بزرگ ترين وهن سياسى در بنى عباس اتّفاق افتاد ، يعنى براى اوّلين بار ، خليفه عبّاسى به دست مردم عادى كشته شد و جسدش را روى زمين كشيدند . همان سال هاست يا دو سال قبل از آن كه كلينى وارد بغداد مى شود . هفت سال بعد از فوت كلينى هم آل بويه مى آيند و بغداد را مى گيرند . حال بايد ديد كه نقش كلينى با اين جريان سياسى چيست؟ هيچ كس تا به حال ننوشته است .
من فكر مى كنم اصل آمدن آقاى كلينى به بغداد، به خاطر نشر اين مجموعه است. تنها كتابى كه يك دوره اصول درست و درمان دين را دارد، كتاب كلينى است . احساس مى كنم كه بهترين جايى كه كلينى مى توانسته حرف شيعه را برساند ، بغداد بوده است. در آن زمان، اگر شما وارد خانه اى در بغداد مى شديد كه پدر اهل سنّت است، مادر شيعه، دختر هروى ، و پسر هم اباضى بود، اصلاً تعجب نمى كرديد. من آن دوران را تشبيه مى كنم به لبنان امروز كه هر كس هر چه مى خواهد ، مى برد آن جا منتشر مى كند . ما در آن زمان در بغداد، حوزه نداشتيم . اسمش را گذاشتيم حوزه دوم بغداد، در مقابل مكتب اوّل كه افرادى چون ابى عمير و يونس و... آمدند.
مكتب دوم بغداد ، با آمدن كلينى و نه قبل از كلينى، به وجود آمد . همين الآن كه در خدمت شما هستم، بيش از هشتاد درصد افكار ما از حوزه بغداد به وجود آمده است ؛ لكن اينها بعد از كلينى است . بدون شك، بزرگان بغداد، شاگردان كلينى اند . الآن هزار سال است كه افكار ما تابع مكتب دوم است. من براى احترام است كه هشتاد درصد مى گويم و الّا فكر كنم ، كل مكتب قم، چيزى بيش از هفت ـ هشت درصد نيست . بيشتر افكار ما در اصول، فقه، رجال، تفسير و فهرست ، همه اش بغدادى است. اين كه بعضى بزرگان فرموده اند كه تا دويست سال، مقلّد شيخ بوده اند ، من اثبات مى كنم كه علما تا الآن ، يعنى هزار سال، نه دويست سال ، مقلّد شيخ هستند .
فرض كنيد حديث : «الزموهم بما الزموا به أنفسهم» را فقط شيخ منفردا آورده، نه