مصاحبه با آية اللّه‏ سيد احمد مددى - صفحه 361

براى همين كتاب است .
صريح ترين روايتى كه نشان مى دهد خمس در هديه، واجب است، در همين كتاب نوادر المصنّفين است. كلينى كه اصلاً نياورده، و شيخ صدوق هم كه چنين كتابى پيش او بوده، او هم نياورده، كه اين اتّفاق، خيلى عجيب است. بعدها نوه دخترى ايشان (ابن ادريس) در مستدركات از همين كتاب محمّد بن على بن محبوب آورده است و از عجايب قضيّه، اين است كه روايت، هم سندش صحيح است و هم از ابن ابى عمير است. با اين كه ابن ابى عمير، در اوايل قرن سوم مى زيسته و محمّد بن على بن محبوب ، در اواخر قرن سوم، اين حديث، از صحنه شيعه حذف مى شود و حتّى در زمان شيخ طوسى هم (در قرن پنجم) گفته نمى شود، تا ابن ادريس، در قرن ششم! ۱
همچنين شما مى توانيد مقدار زيادى از توحيد الكافى را با التوحيد صدوق مقايسه كنيد. مقدار زيادى از كتاب الحجة الكافى را مى توانيد با مصادر پيش از الكافى (مثل بصائر الدرجات) مقايسه كنيد . اگر دقت كنيد، عناوين ابواب اين دو كتاب، به هم نزديك است. اين براى شما راه را باز مى كند. اهل سنّت حتّى روى عناوين صحيح البخارى هم حساب مى كنند. عناوين ابواب در الكافى، بسيار دقيق است. عناوين فقهى اش لطيف است و ظرايفى هم دارد. عدّه اى از اين عناوين به وسائل الشيعة هم آمده است. وسائل الشيعة، تعبير فقهى اش بيشتر از الكافى است. الكافى، تعبير فقهى خوبى دارد ؛ امّا خيلى موجز است. عدّه اى از مصادر الكافى، بعدها شكل ديگرى به خودش گرفته اند. ما معتقديم كه كتاب جعفريات يا اشعثيات، در مصر منتشر شد؛ يعنى ميراث عمده مصريان، همين اشعثيات است و كتاب ميراث هاى حديثى ـ كه البته آن را يك شيعه غير امامى نوشته ـ و كتاب دعائم الاسلام است. ما ديگر ميراث مصرى نداريم.

1.آقاى خويى، اين اواخر، بر اين عقيده بودند كه آنچه مرحوم ابن ادريس از نوادر المصنّفين نقل مى كند، حجّت است؛ چون خطّ شيخ است، سندش هم كه صحيح است، اصحاب هم فتوا دادند كه خمس در هديه لازم است. اين آثار، اگر مصدرشناسى شود، بعدها براى فقهاى بعدى، خيلى راحت تر مى شود.

صفحه از 368