نظام امامت‌پژوهی صفّار، قدرت یکی از ویژگی‌های ضروری و همیشگی برای منصب امامت است؟ یا سرّ این مطلب در دلیلی دیگر چون ماهیت نگاشته او است؟ پاسخ این سؤال، همِ‌هنگام با مقایسه اندیشه صفّار با کلینی خواهد آمد، ولی به هر روی حجم قابل توجّهی از احادیث بصائر الدرجات بر این دو محور می‌چرخد و واکاوی آنها را چه به عنوان صفات ضروری برای منصب امامت یا راه‌های احراز مصداق امام بایسته می‌سازد.

1. علم

علم در بصائر از چندین بُعد نگریسته می‌شود که آن را در ساختاری منسجم این گونه می‌توان عرضه کرد: نخست منابع و سرچشمه‌های علم ائمه از رهگذر احادیث عرضه می‌گردد. در دیگر گام، حدود و ثغور علم ایشان معین می‌گردد. سپس وسایط و ابزارهای ائمه برای دریافت علوم مورد بررسی قرار می‌گیرد و در پایان، از انتقال علم و چرایی افاضه آن به امام سخن گفته می‌شود.

1 - 1. سرچشمه‌های علم امام

پژوهش‌گران اسلامی در شمارش منابع علم امام بر پایه روایات هم‌داستان نیستند و راه‌های گونه گونی را پیموده‌اند؛ تقسیم دو گانه به «لوح محفوظ» و «تعلیم از رسول الله»^۱ یا به «قرآن» و «اسم اعظم»؛^۲ تقسیم سه گانه^۳ بر اساس مصدر و طریق علم به «علوم بی‌واسطه که از طریق اسم اعظم و روح القدس و با عنایت خداوند متعال افاضه می‌گردد»، «علوم انتقالی از پیامبر شامل قرآن، جامعه، الف باب، صحف انبیا» و «علوم ایصالی به واسطه روح و ملک مانند مصحف فاطمه، تحدیث و عمود نور»؛ تقسیم پنج گانه^۴ به «الهام و تحدیث»، «روح القدس»، «علم لدنی»، «تعلیم و وراثت از پیامبر»، «کتاب‌ها شامل صحیفه، جامعه، جفر و مصحف فاطمه»؛ تقسیم شش گانه^۵ به «علم به تمامی قرآن»، «وراثت از نبی»، «وراثت از علی علیه السلام»، «روح القدس»، «الهام و تحدیث» و «عمود نور» و تقسیم هفت گانه^۶ منابع علم به