واکاوی مفهوم «یونسی» و ادله انتساب عده‌ای از راویان شیعه به آن - صفحه 143

«یونسی» از نظر شیخ طوسی، ذم راوی باشد، به معنای آن که: «أنّه من أصحاب یونس فی ما نُسب إلیه من المقالات الفاسدة»،۱ باید دید که شیخ طوسی در کتاب رجال خود، چه نظری در باره خود یونس بن عبدالرحمان دارد؟

با توجه به آن که شیخ طوسی، یونس بن عبدالرحمان را توثیق کرده است (شیخ طوسی در کتاب رجال در باره خود یونس بن عبدالرحمان با عبارت: «یونس بن عبد الرحمان، مولی علی بن یقطین، ضعفه القمیون، و هو ثقة.» یاد کرده است۲)، مراد او از تعبیر «یونسی» در باره یک راوی در کتاب رجال، نمی‌تواند ذم آن راوی به معنای: «أنّه من أصحاب یونس فی ما نُسب إلیه من المقالات الفاسدة» باشد، بلکه می‌تواند بدین معنا باشد که آن راوی طرفدار نحله خاص منتسب به یونس بن عبدالرحمان بوده است و این تعبیر به طور تبعی از نظر برخی مانند مشایخ قم - که یونس بن عبدالرحمان را تضعیف کرده‌اند - بر ذم راوی دلالت داشته است (که البته خود شیخ این نظر قمی‌ها را - همان گونه که در کتاب رجال خود تصریح کرده - قبول ندارد).

4. تعیین مفهوم دقیق و صحیح «یونسی»

با توجه به توضیح‌های بیان شده، به نظر می‌رسد علت مشهور شدن این عده خاص از

1.. قاموس الرجال فی شرح تنقیح المقال، ج۱، ص۸۱ – ۸۲.

2.. رجال الطوسی، ص۳۴۶.

صفحه از 154