رابطه دوستی شدیدی با عبدالله بن جندب داشت.۱ عبدالله بن جندب کسی بود که دستکم در نظر مخالفان یونس بن عبدالرحمان، پندار نوعی جناحبندی و تقابل میان او و یونس - که ناشی از فضای بدبینی غیرواقعی در میان آنان نسبت به یونس و همفکران او بود - وجود داشت.
مخالفان یونس بن عبدالرحمان، مانند یعقوب بن یزید و حسن بن علی بن یقطین، مخالفت با عبدالله بن جندب را به یونس بن عبدالرحمان نسبت میدادند.۲ انتساب مخالفت با عبدالله بن جندب به یونس بن عبدالرحمان از سوی یعقوب بن یزید و حسن بن علی بن یقطین در حالی بود که بر اساس گزارشی دیگر از کشی، یونس بن عبدالرحمان نه تنها دیدگاهی منفی نسبت به عبدالله بن جندب نداشت، بلکه از وی تجلیل نیز میکرد.۳ این مسئله نشان میدهد که نوعی جناحبندی ناشی از فضای بدبینی غیر واقعی در میان مخالفان یونس بن عبدالرحمان نسبت به او و همفکران او وجود داشته است.
بنا بر این، وابستگی فضل بن شاذان به کسانی چون محمد بن ابیعمیر و صفوان بن یحیی در کنار وابستگی او به یونس عبدالرحمان، ممکن است در عدم شاخص شدن او در طرفداری از نحله کلامی خاص منتسب به یونس عبدالرحمان و عدم شناخته شدن او با عنوان «یونسی»، بیتأثیر نبوده است.
نتیجه
همان گونه که بیان شد، تعبیر «یونسی» در باره یک راوی اگر به معنای: «تلمیذُ یونس بن عبدالرحمان» و نیز به معنای: «مِن أصحاب یونس؛ در بیان ذم یا مدح راوی» باشد، از جهات مختلف دارای اشکال است.
بررسی دقیقتر رابطه نمونههایی از راویانی که تعبیر «یونسی» در باره آنان به کار رفته است، با یونس بن عبدالرحمان و بررسی نقش آنان در ترویج معتقدات یونس بن عبدالرحمان نشان میدهد که این راویان دارای ویژگیهای زیر بودهاند:
برخی از این راویان، در سند بخش قابل توجهی از روایاتی وجود دارند که به دیدگاههای
1.. رجال النجاشی، ص۱۹۷.
2.. رجال الکشی، ج۲، ص۸۵۲.
3.. همان، ج۲، ص۸۵۲.