عمومی و اختصاصی موجود است، چنین بر می‌آید که وی برای شاگردانش سخنرانی‌های علمی در علوم و فنون مختلف، برقرار کرده است ... ولی اهتمام اصلی ایشان به تدریس حدیث و علوم مربوط به آن بوده است.۱
سید نعمت الله جزایری، نیز تلاش شایانی در ترویج معارف اهل بیت علیهم السلام داشت. وی آثار ارزشمندی در شرح کتب اربعه دارد.۲
3. وجود مشرب‌های فکری متفاوت
در برهه‌ای از حکومت صفویه مشرب‌های فکری متفاوت به تضارب آرا پرداختند و در این فضا آثار خوبی شکل گرفت. صدرالمتألّهین در مقدّمه شرح خود بر اصول الکافی، معتقد است:
۰.بسته‌ذهنی برخی از اهل علم زمان خود، بالابردن بی‌خردان و پایین نگاه داشتن خردمندان، دور نگه‌داشتن دیگران از بحث‌های عقلی وی را تشجیع نمود تا به درخواست برادران دینی و اهل علم در نگارش این کتاب پاسخ مثبت گوید.۳
اثر وی در پیدایش دیگر آثار، از جمله شرح اصول الکافی محمّد صالح مازندرانی بی‌تأثیر نبوده است. نمونه‌ای دیگر محمّد بن حسن شیروانی که بنا به نقل افندی در ریاض العلماء تمامی آثار آقا حسین خوانساری (اصولی و عقل‌گرا) را مطالعه نمود و ردّ بر آنها نگاشت و آقا حسین نیز رساله‌ای در ردّ همه ردیه‌های وی نگاشت.۴
4. درخواست، حمایت و تشویق علما توسط شاهان صفوی در نگارش آثار
از خصوصیات این برهه از تاریخ شیعه، همراهی دستگاه حاکمیت شیعی با علمای شیعه است. شاهان صفوی در نگارش آثار حدیثی اظهار علاقه نموده و گاهی خود تمایل به نگارش داشته‌اند. پس از تقدیم روضة المتقین توسط محمّد تقی مجلسی به شاه عباس دوم، شاه درخواست نمود شرحی به زبان فارسی بر من لایحضره الفقیه بنگارد و علّامه نیز اللّوامع القدسی را نگاشت.۵ همچنین شرح غرر الحکم و دررالکلم آمدی آقا حسین خوانساری به
1.. تلامذة المجلسی، ص۳ - ۴.
2.. کشف الاسرار فی شرح الاستبصار، ج۱، ص۴۹.
3.. شرح اصول الکافی، ج۱، ص۱۶۹.
4.. الذریعة الی تصانیف الشیعه،ج ۱۰، ص۱۹۵.
5.. همان، ج۱۸، ص۳۶۹؛ نسخه‌های خطی کتابخانه ایت الله مرعشی نجفی، ج۱، ص۲۶۴.
