فعّالیت‌های متن‌پژوهانه محدّثان اصفهان در سده‌های یازدهم و دوازدهم (بسترهای شکل‌گیری و نمونه‌ها) - صفحه 45

... وی از شاگردان علّامه محمّد باقر مجلسی است‌. وی کتابخانه‌های بزرگ داشته است که در آن کتاب‌های بسیار گران‌قیمتی وجود داشته است که معاصر وی میرزا عبدالله افندی اصفهانی در کتاب ریاض العلماء از آنها بهره برده است‌.۱

وی نامه‌ای به علّامه مجلسی نوشته و در آن مجلسی را به مصادر مهمی که واجب است در بحار الانوار مورد استفاده قرار گیرد، رهنمون شده است.۲

مروری بر فعّالیت‌های متن‌پژوهانه محدّثان اصفهان

بزرگ‌ترین فعالیت حدیثی در این دوره، کار بر منابع چهارگانه حدیثی شیعه و دیگر کتب حدیثی همانند: صحیفه سجادیه‌، نهج البلاغه‌، کتب حدیثی شیخ صدوق‌، شیخ مفید و دیگران است. به عقیده برخی از دانشمندان، شروع جدی آثار شرح الحدیثی و فقه الحدیثی و تعلیقه و تحشیه بر کتب حدیثی در این دوره و از قرن دهم شروع شد و اوج آن در قرن یازدهم و دوازدهم است‌. در ذیل برخی از آثار، به ترتیب تاریخی آمده است:

الف. کار بر کتب اربعه

شروح، حواشی و تعلیقه‌هایی که بر کتب اربعه حدیثی به ترتیب تاریخی نگاشته شده، عبارت‌اند از‌:

دسته اوّل، شروح

شرح‌های کتب اربعه حدیثی، به ترتیب تاریخی، عبارت‌اند از‌:

_ شرح اصول الکافی‌: ملا صدرا، مؤلف اثر، آن را در سال 1044ق، در شیراز به اتمام رسانده است‌.۳

_ شرح الکافی‌: شرح اصول و قسمتی از روضة‌ الکافی اثر محمّد صالح بن احمد مازندرانی است‌.

_ شرح روضه الکافی‌: اثر صالح بن احمد سروی مازندرانی (م1081ق) است‌.۴

_ الهدایا: شرحی بر اصول و فروع الکافی، از یکی از معاصران ملّاخلیل قزوینی و شاگرد او

1.. تراجم الرجال‌، ج۱‌، ص۲۰۸‌.

2.. تلامذة المجلسی‌،ص ۲۴‌.

3.. الذریعة الی تصانیف الشیعه‌،ج ۱۲،ص ۹۹‌.

4.. همان، ص۲۹۸‌.

صفحه از 70