نگرشی نو به حدیث «دفن البنات من المکرمات» - صفحه 126

دیدگاه عالمان شیعه و سنی در باره روایت

بیشتر عالمان شیعه با بیان نقدهای محتوایی و عالمان اهل سنت با نقدهای سندی، این روایت را مردود و موضوع دانسته‌اند که مجموع نظریات ایشان، به تفکیک شیعه و اهل تسنن، بدین شرح است:

علامه مجلسی رحمه الله با اشاره به این که جماعتی از علمای اهل سنت کتاب‌هایی در باره احادیث موضوع نگاشته‌اند، به نقل از ایشان، حدیث «دفن البنات من المکرمات» را در شمار احادیث موضوع نام برده است. علامه در اِخبار از این حدیث می‌فرماید:

۰.قد صنف جماعة من العلماء كتبا فی الأحادیث الموضوعة. و حكی عن الصاغانی، من علماء المخالفین، أنه قال فی كتاب الدر الملتقط... و عده من الأحادیث الموضوعة:... دفن البنات من المكرمات.۱

در واقع، علامه به نقل از خود اهل تسنن این حدیث را جعلی شمرده است و هیچ سخن دیگری در رد یا پذیرش این روایت بیان نکرده است. از این رو، شیوه نقل ایشان به گونه‌ای است که گمان می‌رود در موضوع دانستن روایت با عالمان اهل تسنن هم‌ رأی است. عالمانی همچون سید حسن صدر نیز به تأسی از علامه، نقل ایشان را عیناً تکرار کرده‌اند.۲ همچنین شیخ بهایی رحمه الله این حدیث را به دلیل تعارض با نص صریح قرآن، مردود دانسته است و در نقد آن بیان می‌دارد:

۰.مسلماً انتساب این خرافه به معصومین علیهم السلام نمی‌تواند درست باشد؛ در حالی كه قرآن كریم در آیاتی شدید اللحن مانند: «وَ إِذَا الْمَوْءُدَةُ سُئِلَتْ * بِای ذَنبٍ قُتِلَتْ»۳ و «وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَی ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِیمٌ * یتَوَری مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَیمْسِكُهُ عَلی هُونٍ أَمْ یَدُسُّهُ فی التُّرَابِ أَلَا سَآءَ مَا یحْكُمُونَ»،۴ از این كار ناپسند به شدت نكوهش می‌كند و آن را مایه عذاب آخرت می‌داند. پس بی‌شک، این روایت مجعول و نشأت گرفته از خوی جاهلیت است.۵

1.. بحار الأنوار، ج۳۰، ص۴۱۵.

2.. نهایة الدرایة، ص۳۱۶ و ۳۱۷.

3.. سوره تکویر، آیه ۸ و ۹.

4.. سوره نحل، آیه ۵۸.

5.. اربعون حدیثاً، ص۱۴۸.

صفحه از 136