و كلمه دو حرفى را ۱ مشدّد سازند ، يا حرفى ديگر زياده كنند تا ثلاثى شود ، چون بطّ معرّب بت و دلّ معرّب دل و قزّ معرّب كز ۲ و كشّ معرّب كس و بسّ معرّب بس بنابر قولى ۳ و امثله اين قواعد مذكور خواهد شد ، إن شاء اللّه تعالى .
و سواى اين قواعد ۴ چيزى چند هست كه در اثناى بيان كلمات ۵ بر صاحب تتبع ظاهر خواهد شد و باللّه التوفيق .
تنبيه ۶
و ببايد دانست كه چند حرف در فارسى نمى آيد و آن ثاء و حاء و صاد و ضاد و طاء و ظاء و عين و قاف است ۷ و همچنين ذال معجمه بر قول اصح و بعضى ۸ گفته اند كه فاء و باء تازى و زاء ۹ و ۱۰ كاف تازى در اصل فرس نيامده ۱۱ ، بلكه در لغت يونان نيز نيامده ، پس در فرس و يونان هر جا كلمه اى يافته شود كه ۱۲ اين حروف دارد ، يا معرّب است يا متأخرين عجم كه به عرب آميخته اند [و لهجه ايشان به لهجه عرب مايل شده] ۱۳ چنين خوانده اند و در اصل حرف ديگر بوده .
1.م : - را.
2.م : - تا ثلاثى... معرّب كز.
3.م : + تا ثلاثى شود چون بط معرّب بت ، دول معرّب دل و قز معرّب كژ.
4.م : + و ضوابط.
5.م : + معربه.
6.اصل : ـ تنبيه.
7.م : - است.
8.م : + متتبعين.
9.م : + تازى.
10.م : + زاء و جيم و.
11.م : نيايد.
12.م : + از.
13.در اصل نيامده است.
