الفاظ معرّب در قرآن و حديث - صفحه 618

ديباج : معرّب ديبا .
باذَروج : به فتح ذال معجمه ، معرّب بادْرو به سكون دال مهمله .
لوبياج : معرّب لوبيا .
كُرّج : به ضم و تشديد راء ، معرّب كره به معنى كره ۱ اسب و جز آن .
كَرَج : به فتحتين ، معرّب كره ، يعنى ۲ چرك مطلق و سبزى كه بر روى نان نشيند ۳ و عرب بعد از تعريب از آن مصدر و افعال و اسما استعمال نموده اند ۴ ، تقول ۵ : تَكَرّج الخبز تكرُّجا لذا ۶ علت خضرته . و نانِ كره گرفته را متكرّج گويند .
فالوذج : معرّب پالوده . و صاحب قاموس گويد : الفالوذق حلوا و لا تقل فالوذج . ۷
كوسج : معرّب كوسه .
جَوزينَج : به فتح ، معرّب ۸ گوزينه .
لوزينج : معرّب لوزينه و اين هر دو حلوا معروف باشد . ۹
كيرينج : ۱۰ معرّب كيرينه و آن چرمينه زنان باشد .
بهرج و نبهرج : هر دو معرّب نبهره يعنى ناسره .
بَنَفسج : به فتحتين ، معرّب بنفشه .
شُفارِج : به ضم و كسر راء ، معرّب پيشپاره ۱۱ و آن طبقى و خوانى ۱۲ است كه در آن پياله هاى نُقل و عطر چيده ۱۳ به مجلس آورند ۱۴ ، كذا في القاموس ؛ اما در سامى گفته كه شفارج حلوايى است و در كتب لغت پارسى ۱۵ پيشپاره ۱۶ نيز يك ۱۷ قسم حلوايى است نه طبق و نه ۱۸ خوان چنانچه ۱۹ صاحب قاموس گمان برده است .

1.اصل : ـ كره.

2.م : به معنى.

3.م : بنشيند.

4.م : نمايند.

5.م : يقال.

6.م: إذا.

7.م : + اما در بعضى آثار آمده.

8.اصل : ـ معرّب.

9.م : ... و آن حلواى معروف است.

10.م : + به كسر.

11.اصل : هشياره. م : پشپاره.

12.اصل : ـ و خوانى.

13.م : كرده.

14.م : آرند.

15.م : فارسيه.

16.م : پشپاره.

17.م : - نيز يك.

18.م : - نه.

19.م : چنان كه.

صفحه از 652