الفاظ معرّب در قرآن و حديث - صفحه 641

قالوا : «النهر الصغير ما ينفذ ماؤه ، و لاينفذ إلى المفاوز و الأوزاق» . و في المغرب : «الأوزاق معرّب آوازه ، و هو مطمئن من ۱ الأرض يجتمع فيه ماء السيل و غيره ، و منه قولهم : النهر الصغير الخ» و در اين تأمل است ؛ چه آوازه بدين معنى در كتب لغت پارسى ۲ يافته نشده ۳ و ذكر مفاوز نيز اقتضا مى كند كه اوزاق جمع باشد نه مفرد .
خندق : به فتح ، معرّب كنده .
يارق : معرّب پاره ، يعنى دستانه ابيض ، صراح . ۴
طاق : معرّب تاك ، يعنى طاق خانه و معرّب تا يعنى ضد جفت .
نرمق : معرّب نرمه ، يعنى ۵ نازك و نرم .
زِرنيق : به كسر ، معرّب زَرنيخ به فتح .
دَمَق : به فتحتين ، معرّب دمه يعنى باد و برف .
زِنديق : به كسر ، معرّب زَندى به فتح و چون بنابر قاعده اى كه در مقدمه گذشت ، قاف تعريب در آخر زياده شد و فَعليل به فتح در كلام عرب نيامده ، زاء را كسر دادند . ۶ و في القاموس : معرّب زن دين أي دين المرأة .
وبسق ۷ : به فتح ، خوان نقره كه بر آن طعام گذارند و صاحب صحاح گفته معرّب است و صاحب قاموس معرّب طشخوان ۸ گفته و در اين تأمل است .

1.اصل : في.

2.م : فارسى.

3.م : - ه.

4.اين واژه در نسخه م نيامده است.

5.م : به معنى.

6.م : داده اند.

7.م : ديسق.

8.م : طشتخوان.

صفحه از 652