اما برخی با توجه به عبارات موجود در کتب ابوالفرج برآناند که تشیع او نوعی تشیّع عراقی و شیعه معتزلی است، نه تشیّع امامی. گرایش معتدل او سبب شده تا وی اخبار فراوانی را نقل کند که بدون تعصب مذهبی ارائه شده است.۱ این در حالی است که شیخ طوسی، ابن داود و علامه حلی وی را در زمره شیعیان زیدی دانستهاند.۲ خطیب بغدادی ضمن نقل خبری ابوالفرج را از دروغگوترین مردم میداند.۳ البته نکاتی دیگر نیز در جهت وثاقت او نقل کرده است. ابن جوزی در قدح او مینویسد:
۰.علاوه بر تشیع ابوالفرج که سبب شده به روایاتش اعتنایی نباشد، تصریح وی در کتب خود به مفاهیمی که دلالت بر فسق دارد اعم از شرب خمر و... نشان از فسق او است و هر که در کتاب الأغانی او نظر کند، هر زشت و قبیحی را در مییابد.۴
ذهبی نیز در این مورد به نقل از ابن تیمیه او را تضعیف کرده و نقل او را معتبر نمیداند؛ چرا که ابوالفوارس تخلیط او را متذکر شده است.۵ احتمالاً تخلیط ابوالفرج در اواخر عمر وی بوده است. در پاسخ ابن جوزی، توجه به این نکته ضروری است که نقل مفاهیمی مانند شراب و... در اشعار لزوماً نمیتواند دلیل بر فسق شخصیتی باشد. کتابی که در صدد گردآوری اشعار ناب و شاعران پرآوازه است، اشعاری از این دست را هم در خود جای میدهد و نقل این اشعار نمیتواند دلیل بر اعتقاد مؤلف بر محتوای چنین اشعاری باشد.
همچنین اگر منقولات تاریخی و حدیثی ابوالفرج با دیگر اخبار مطابقت داده شود، اتقان آنها معلوم شده، در این صورت نمیتوان به خاطر اشتباهات جزئی تمامی آنها را رد نمود. این در حالی است که مطالب ابوالفرج از قدمت بسیاری بهرهمند بوده و از کسانی که نقل کرده، در زمینه مربوط اوثق بودهاند.
ابوالفرج اصفهانی در زمینههای مختلف، به ویژه شعر و انساب صاحب تصانیف بسیاری بوده که برخی از کتابهایش عبارتاند از: الأغانی، مقاتل الطالبیین، نسب بنی عبدشمس، أیام العرب و جمهرة النسب، أخبار الإماء الشواعر، الممالیك الشعراء، أدب الغرباء،
1.. منابع تاریخ اسلام، ص۱۸۰.
2.. فهرست الطوسی، ص۵۴۴؛ الرجال لابن داود، ص۵۶۸؛ خلاصة الاقوال، ص۲۶۷.
3.. تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۳۹۸.
4.. المنتظم، ج۱۴، ص۱۸۵.
5.. تاریخ الإسلام، ج۲۶، ص۱۴۴.