فرمود: «آیا من خدای شما نیستم»؟ بنا بر این، هر كس به پیمانش با ما وفا كند، خداوند به وعده بهشتش _ كه به او داده _ وفا می‏كند و هر كس ما را دشمن بدارد و حقّ ما را ادا نكند، در آتش جاویدان و ابدی خواهد بود.

بر پایه ارتباط صدر و ذیل حدیث، می‌توان نشان داد که صعوبت مذکور، نه در فهم که در وفای به میثاق است. میثاق ولایت ائمه علیهم السلام که در عهد ازل از آدمیان اخذ شده است؛^۱ امری که به گفته روایت، نیازمند دل‏هایی روشن، قلب‏هایی سالم و اخلاقی نیکو است؛ می‌بینم که سخنی از تعلیم و تفکر نیست.

هم‏چنین، شماری از روایات، شرط تحمل امر صعب و مستصعب اهل‏بیت علیهم السلام را ثبوت و استقرار ایمان در دل دانسته‏اند.^۲ این بدان معنا است که امر صعب از مقوله‏ای است که تحملش بیشتر نیازمند ایمان است و نه تعلیم و تعلم محض؛ هر چند بخشی از ایمان نیازمند علم و معرفت است.

قرینه دیگر، برقراری رابطه تضاد و مقابله میان تحمل حدیث آل محمد علیهم السلام و انکار در دو روایت زیر است:

۰.رَسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم: إنَّ حَدیثَ آلِ مُحَمَّدٍ صَعبٌ مُستَصعَبٌ لا یؤمِنُ بِهِ إلاّ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أو نَبِی مُرسَلٌ أو عَبدٌ امتَحَنَ اللّه‏ُ قَلبَهُ لِلإِیمانِ، فَما وَرَدَ عَلَیكُم مِن حَدیثِ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم فَلانَت لَهُ قُلوبُكُم و عَرَفتُموهُ فَاقبَلوهُ، و مَا اشمَأَزَّت مِنه قُلوبُكُم و أَنكَرتُموهُ فَرُدّوهُ إلَی اللّه‏ِ و إلَی الرَّسولِ و إلَی العالِمِ مِن آلِ مُحَمَّدٍ، و إنَّمَا الهالِكُ أن یحَدَّثَ أحَدُكُم بِشَیءٍ مِنهُ لا یحتَمِلُهُ، فیقولُ: وَ اللّه‏ِ، ما كانَ هذا، وَ اللّه‏ِ، ما كانَ هذا، وَ الإِنكارُ هُوَ الكُفرُ؛^۳

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: حدیث خاندان محمد صلی الله علیه و آله و سلم سخت و دشوار است. به خدا جز فرشته مقرّب یا پیامبر فرستاده شده یا مؤمنی که خدا قلبش را برای ایمان آزموده باشد، به آن ایمان نمی‌آورد. پس هر گاه چیزی از حدیث آل محمد به شما رسید و دل‏هایتان در برابر آن نرم شد و آن را فهمیدید، آن را بپذیرید. و اگر