تعلیمات و آموزه‏های امام علی علیه السلام بود؛ مانند استناد به آیه «فابعثوا حكماً من اهله...».

3) واگذاری کار به امام علیه السلام پس از مواجهه شدن با اشکالات خوارج

قراین دیگر نشان می‏دهد كه قنبر و ابن عباس در كنار امام علی علیه السلام برای مناظره رفته بودند؛ چنان که پس از مناظره قنبر، حضرت علیه السلام به ابن عباس می‏فرماید: «ابن عباس، برخیز و این مردم را چنان دعوت كن كه قنبر آنان را دعوت كرد. امیدوارم از تو بپذیرند». پس از آنكه خوارج اشكالات خود را مطرح نمودند ابن عباس خطاب به حضرت می‏گوید: یا امیرالمؤمنین، شنیدی این مردم چه می‏گویند؟ تو برای پاسخ دادن به آنها از من سزاوارتری. سپس حضرت با ذكر شواهدی از قرآن و سنت به تمامی اشكالات پاسخ داده و بیش از چهار هزار نفر از خوارج نزد علی برگشتند.^۱

4) عدم موفقیت ابن عباس

برخی مانند ابو جعفر اسكافی نقل می‏كنند وقتی امام علیه السلام هنگام مناظره ابن عباس با خوارج، بر او وارد شد، فرمود: «مگر تو را از این گونه مناظره نهی نكرده بودم؟».^۲ این گزارش می‏رساند که ابن عباس به توصیه امام علیه السلام مبنی بر «لا تخاصمهم بالقرآن، فان القرآن حمال ذو وجوه تقول و یقولون و لكن حاججهم بالسنة... » عمل ننمود و به طور مطلوب و بایسته به روش مورد نظر امام علیه السلام در احتجاج نایل نشد و از سنت بهره لازم نبرد؛ نکته‏ای که برخی مانند ابن ابی الحدید معتزلی نیز برآن پای فشرده‏اند.^۳

در پاسخ به این كه چرا در برخی از گزارش‌های مورخان و محدثان، عبارت «لا تخاصمهم بالقرآن، فان القرآن حمال ذو وجوه تقول و یقولون...» ذكر نشده است، احتمالاتی قابل طرح است:

1. از آغاز موضع‌گیری خوارج در حروراء تا نبرد نهروان، بیش از چند ماه طول كشید و در این فاصله مناظرات و احتجاجات زیادی میان دو طرف صورت گرفت. شاید گزارش‌های فوق _ که فاقد عبارت مذكور هستند _ تنها مربوط به بخشی از این دوره شش ماهه باشند.^۴