پیامبر صلی الله علیه و اله نازل می‏شد و در تفسیر «ثم انّ علینا بیانه » گفته شده که مراد از این آیه، همان تبیین و روشن ساختن آن‌چه از آیات اراده شده و یا احکام شریعت است که قالب کلی و روح آن در آیات قرآن طرح شده است. در این‌جا متن دو کتاب تفسیری را به عنوان نمونه ذیل این آیه یادآور می‏شویم:

در تفسیر المیزان ذیل آیه چنین آمده است:

۰.قوله «ثم انّ علینا بیانه»، أی علینا ایضاحه علیک بعد ما کان علینا جمعه و قرآنه، فثمَّ للتأخیر الرتبی لأنّ البیان مترتب علی الجمع و القراءة رتبة؛^۱

۰.گفتار خدا که فرمود: «ثم انّ علینا بیانه»، یعنی توضیح و تبیین قرآن برای تو (پیامبر صلی الله علیه و اله) بر عهده ما است. البته پس از جمع‌آوری و قرائت آن که آن نیز بر عهده ما است. پس «ثمّ» برای بیان تأخیر رتبی است؛ زیرا تفسیر و تبیین قرآن به لحاظ رتبه بعد از مرحله گردآوری و قرائت آن است.

و در تفسیر جامع البیان طبری آمده است:

۰.«ثم انّ علینا بیانه»، یقول تعالی ذکره ثمّ انّ علینا بیان مافیه من حلاله و حرامه و أحکامه لک مفصّلة؛^۲

۰.خداوند با تعبیر «ثمّ إنّ علینا بیانه» در پی آن است که بگوید بیان و تفسیر آن‌چه در آیات آمده از حلال و حرام و احکام آن به طور مفصّل بر عهده ما است.

3 - 3. احادیثی با مضمون نزول تفسیر

1 - 3 - 3. احادیثی که تصریح در نازل شدن تفسیر آیات از طرف خدای متعال دارد. حدیثی را شیخ طوسی رحمه الله در مقدمه تفسیر التبیان از طریق عایشه گزارش کرده است:

۰.روی عن عائشة أنّها قالت: لم یکن النبیّ صلی الله علیه و اله یفسّر القرآن الاّ بعد أن یأتی به جبرائیل؛^۳

۰.از عایشه روایت شده که گفت: پیامبر صلی الله علیه و اله قرآن را تفسیر نمی‌کرد، مگر بعد از آن که جبرئیل علیه السلام تفسیر آن را می‌آورد.

این حدیث تصریح در مطلب دارد و شیخ طوسی نیز همین معنا را فهمیده و آن را ذیل این بحث _که کسی حق ندارد قرآن را با رأی و اندیشه خود تفسیر کند _آورده است.