تحلیل و تعریفی نو از تقریر، بر اساس روایات آن
علی‌اکبر کلانتری۱
چكیده
بر اساس برداشت و تلقی مشهور، تقریرْ آن است كه «در حضور معصوم علیه السلام كاری انجام گیرد و مورد انكار او واقع نشود؛ به گونه‌ای كه بتوان سكوت او را دلیل بر تأیید آن دانست».
این تعریف، جامع و دربرگیرنده همه مصادیق تقریر نیست و صحیح، آن است كه در تعریف آن گفته شود: «هر گونه تثبیت، تأیید و امضای عمل یا گفتار اشخاص توسط معصوم علیه السلام از هر طریق ممكن».
بر خلاف تعریف نخست _ كه تنها بر یك قسم تقریر منطبق است _ این تعریف، همه اقسام آن را در بر می‌گیرد. ارائه این اقسام و استخراج نمونه‌های آنها از متون روایی، به تبیین جایگاه و اهمیت تقریر كمك می‌كند.
كلیدواژه‌ها: تقریر، اقسام تقریر، معصوم علیه السلام، روایت.
درآمد
در میان اقسام سه‌گانه سنّت، یعنی قول، فعل و تقریر معصوم علیه السلام، قسم اخیر، چندان مورد توجه علمای پیشین واقع نشده و از آن، بحث منقّحی به میان نیاورده‌اند. محقق حلی (م676ق) در برخی آثار خود، ضمن این كه از آن به «اقرار» تعبیر نموده، آن را به اختصار مورد بحث قرار داده است.۲ پس از وی، شهید اول (م786ق) طی چند سطر، به مفهوم آن اشاره نموده است.۳
1.. دانشیار دانشگاه شیراز.
2.. المعتبر، ج۱، ص۲۸.
3.. ذكری الشیعه، ص۴۵.
