این ساختار به راحتی به محدث کمک می‌کند تا راوی روایات شاذ را شناسایی کند. به نظر می‌رسد فرهنگ عدم توجه به روایات شاذ در سده دوم هجری میان شیعه و عامه کم و بیش وجود داشته است. فرمایش امام صادق علیه السلام به عمر بن حنظله بیان‌گر این اصطلاح است که یا رایج بوده و یا تأسیسی از جانب آن حضرت بوده است.۱ شذوذ در نگاه شیعی در حجیت حدیث و در نگاه عامه در صحت آن مؤثر است.
جمع‌بندی
گذشته از بررسی وضعیت مذهبی و رفتاری یک راوی، شخصیت علمی وی نیز از نگاه رجالیان مخفی نمانده است. آنان با بررسی عملکرد علمی راوی به میزان حدیث‌شناسی وی اهتمام داشته و به دنبال میزان پایبندی راوی به فرایند دریافت تا انتقال بوده‌اند.
الفاظ تضعیف و یا جرحی که در منابع رجالی کهن وجود دارد، نشان‌گر آن است که راویان در سه ناحیه اسناددهی روایات، تألیف آثار و حدیث‌شناسی آسیب‌پذیر بوده‌اند. از الفاظ به کار برده شده می‌توان معیارهایی را برای تشخیص تضعیف متقدمان در منابع رجالی کشف کرد. ده معیار اصلی در بررسی شخصیت علمی راوی در این زمینه‌ها عبارت‌اند از: روایت از ضعفا، روایت از مجاهیل، اعتماد به مراسیل، تخلیط (اعم از تخلیط در متن و تخلیط در سند)، وضع کتب، دس در کتب، ناشناخته بودن اثر، ضعف محتوایی متن، ضعف حدیثی و نقل روایات شاذ و مفرد.
متقدمان با تخصص سنجی راوی و با بررسی پایبندی وی به این قوانین، شخصیت حدیثی وی را سنجیده و مخاطب را از ضعف‌های وی آگاه می‌ساختند.
کتابنامه
_ اختیار معرفة الرجال، محمد بن حسن طوسی (م460ق)، تحقیق: حسن مصطفوی، مشهد: دانشكده الهیات و معارف اسلامی.
_ اصول التخریج و دراسة الاسانید، محمود طحان، ریاض: مکتبة المعارف للنشر، سوم، 1417ق.
_ تاریخ ابن معین، عثمان بن سعيد الدارمي، دمشق: دار المأمون للتراث.
1.. الکافی، ج۱، ص۶۸، ح۱۰.
