در مدینه پرسیدم، امام فرمود: «در آیه اول مقصود، عدالت در نفقه و در آیه دوم مقصود، عدالت در دوست داشتن است. هیچ کس نمی‌تواند در دوست داشتن بین دو زن عدالت داشته باشد».¹

با توضیح امام آشکار شد که متعلق آیه اول نفقه و متعلق آیه دوم مودّت و محبّت است. پس تناقضی میان دو آیه نیست.

یکی از توصیفاتی ‌که در باره ائمه معصوم علیهم السلام رسیده، ایستادگی آنان در برابر تحریف‌ها، پاسخ به شبهات و راهنمایی نادانان است. برخی از روایات امام ناظر به همین موضوع است؛ به طور نمونه، در شرح آیه «لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یدْرِكُ الْأَبْصارَ»،^۲ کافری از امام صادق علیه السلام پرسید: چگونه بندگان خدا را عبادت می‌کنند؛ در حالی که او را نمی‌بینند؟ امام در بیان عدم امکان رویت خدا فرمود:

دل‌ها با نور ایمان خدا را می‌بیند و عقل‌ها با بیداری‌اش به عیان او را اثبات می‌کند و چشم‌ها با آنچه از نیکویی در ترکیب و احکام در تالیف می‌بیند، به او بصیرت می‌یابند. هم‌چنین رسولان و معجزاتشان، کتب آسمانی و آیات محکمشان بر وجود او گواهی می‌دهند. علما به آنچه از عظمتش دیده‌اند، اکتفا می‌کنند؛ بدون ‌آن که دیدنش را درخواست نمایند.

فرد کافر پرسید: آیا خدا بر آشکار نمودن خود قادر نیست تا انسان‌ها او را ببینند، معرفت یابند، آن گاه با یقین عبادتش کنند؟ امام فرمود:

امر محال پاسخی ندارد. رؤیت به اجسام اختصاص دارد و چون خدا جسم ندارد، رویتش هم محال است و محال، مقدور نیست؛ نه به جهت نقص در قدرت، بلکه به جهت نقص در مقدور.^۳

امام این گونه به تبیین مفهوم آیه می‌پردازد؛ بدون آن که جسمانیتی را به خدا نسبت داده باشد.

روایات سبب نزول آیات

به علت اهمیت و جایگاه ویژه سبب نزول در فهم آیات، در روایات امام به این ‌روایات