اذا اراد الله بعبد خيراً، نکت في قلبه نکتة بيضاء، فجال القلب يطلب الحق. ثمّ هو الي امرکم، اسرع من الطير الي وکره؛
آن گاه که خدا خير بندهاي را بخواهد، در دلش نقطهاي از نور ايجاد ميکند و قلب به واسطه آن در پي حق ميگردد، تا آن جا که رسيدن او به حق، سريع‌تر است از رسيدن پرنده به لانهاش. ( المحاسن، ج ۱، ص ۲۰۱، ح ۳۷)
در حديث ديگري از امام صادق عليه السلام اين مضمون آمده که همان نقطه نوراني که خداي متعال در دل برخي ايجاد ميکند باعث ميشود شخص به ديدن مردان اهل حق و راست ايمان، تمايل داشته باشد. (همان، ح 40)
2. فهم، شناخت و معرفت دقيق
تفقّه در دين که در برخي از روايات به آن سفارش شده، به معناي فهم دقيق دين است. و به همين لحاظ، علمي را که در آن تلاش و اجتهاد در راستاي فهم دقيق دين صورت ميگيرد، فقه و شخصي را که در آن علم قدم نهاده و تلاش ميکند، فقيه مينامند.
در رواياتي، تفقّه در دين را عطائي از خدا براي کسي که خير او را خواسته بر شمرده شده است. به عنوان نمونه در حديثي از امام صادق عليه السلام چنين آمده است:
اذا اراد الله بعبد خيراً فقّهه في الدّين؛
آن گاه که خدا خير بندهاي را بخواهد، او را فقيه در دين ميگرداند ( الکافي، ج 1، ص 32، ح 3).
هم‌چنين شناخت دقيق امور که نهايتاً منجر به هدايت ميشود نيز در رواياتي به عنوان تحفهاي از طرف خدا براي کساني که خيرشان را بخواهد مطرح شده است. مثلاً در حديثي به نقل از امام صادق عليه السلام آمده است:
انّ الله اذا اراد بعبد خيراً طيب روحه فلا يسمع معروفاً الاّ عرّفه و لا منکراً الّا انکره؛
همانا، هنگامي که خدا خير بندهاي را بخواهد روحش را صفا ميدهد، پس هر معروفي را شناخته و معروف ميداند و هر منکري را انکار کرده و منکر ميداند (همان، ص 165، ح 1).
در حديث ديگري ميفرمايد:
انّ الله عزّ و جلّ، اذا اراد بعبد خيراً نکت في قلبه نکتة من نور و فتح مسامع قلبه؛
هر آيينه، آن گاه که خدا خير بندهاي را بخواهد، در قلبش نقطهاي از نور ايجاد کرده
و گوش‌هاي قلب او را (به شنيدن و تشخيص حق) باز ميگرداند (همان، ص 166،
ح 2).
