کار مضاعف و همّت مضاعف در سخن و سيره پيشوايان دين

مهران ابراهيمي ^۱

چکيده

کار و همّت، نقشي حياتي در زندگي فردي و اجتماعي انسان ايفا مي‌نمايد. اين دو، عمري به بلنداي حيات انساني داشته و در تمام اديان، ملل و جوامع، به عنوان يک ارزش و امتياز مطرح است؛ چرا که در صورت بروز روح سستي، استقلال اقتصادي، سياسي و اجتماعي، در معرض سقوط و انحطاط قرار خواهد گرفت.
در سيره پيشوايان دين عليهم السلام به اين صفت انساني توجّه ويژه‌اي شده است. اين توجّهات را مي‌توان در «فرهنگ اسلامي کار» يا به ديگر سخن «آداب اسلامي کار و همّت» جستجو نمود.
بر همين مبنا، نگارنده کوشيده است تا فلسفه و لزوم کار، مقدّمات، آفات و جنبه‌هاي ارزشي کار و همّت را بر مبناي آموزه‌هاي اسلامي ارائه نموده و سپس به تبيين و تحليل يکي از بنيادي‌ترين بخش‌هاي اقتصادي، يعني کشاورزي، از منظر سيره معصومان عليهم السلام بپردازد.

کليد واژه‌ها: کار مضاعف، همّت مضاعف، تلاش، کشاورزي.

مقدّمه

کار و همّت مضاعف، بدون شک يکي از عوامل موفقيت در ابعاد فردي و اجتماعي انسان است. نقش کار و تلاش در جهت ارتقا وضع موجود و بهره‌برداري بهينه از منابع طبيعي، بر هيچ عقل سليمي پوشيده نيست. کار و همّت مضاعف، آن گاه مي‌تواند نقش خود را به خوبي در پيشبرد جامعه و چشم‌اندازهاي مورد نظرش ايفا نمايد که به شکل يک فرهنگ مطلوب، مفيد و سازنده معرّفي و به عنوان يک هدف مقدّس و انساني، بر تک تک اذهان اعضاي يک جامعه تثبيت شود.