احاديث ائمّه معصومين عليهم السلام استنتاج مي‌گردد، درجه بالاي شرافت، قدر و منزلت، کار و همّت مناسب و مفيد است.
در اين زمينه حضرت علي عليه السلام در جواب کساني که اجداد و گذشتگان خويش را سبب شرافت و فضيلت خويش مي‌دانند، مي‌فرمايد:
الشرف بالهمم العاليه لا بالرمم الباليه؛
شرف و فضيلت آدمي، به همّت‌هاي بلند و و اراده‌هاي نيرومند است، نه به استخوان‌هاي پوسيده و اجساد متلاشي شده درگذشتگان. (غرر الحکم، ص ۴۴۸،
ح ۱۰۲۷۳)
ايشان بردباري و شکيبايي در عمل را از همّت عالي مي‌داند و مي‌فرمايد:
الحلم و الاناة، توأمان، ينتجهما علوّ الهمّة؛
بردباري و شکيبايي، هم‌زادند و زاييده همّت عالي. (نهج البلاغه، حکمت ۴۶۰)
يعني در اثر همّت بلند، دو خوي پسنديده در آدمي آشکار مي‌شود: بردباري و خودداري از شتابزدگي.
در حقيقت، از منظر امام علي عليه السلام ميزان همّت انسان، نمودار و تابلوي ارزش اوست. چرا که ارج و منزلت افراد را بايد در ميزان علوّ آنان جستجو نمود:
قدر الرجل علي قدر همّته؛
ارزش هر انساني، به قدر همّت اوست. (همان، حکمت ۴۷)
در نتيجه، هر چه اين فضيلت در انسان بيشتر باشد، ارزش انساني او قطعاً بالاتر خواهد بود و اين خود، نشان و گواه ديگري بر لزوم و ضرورت کار و همّت در جهت رشد و کمال براي انسان است.

تشويق به کار

با توجّه به اين که کار و تلاش سبب پيدايش آثار و برکات گوناگوني مي‌شود، پيشوايان دين علاوه بر اين که سختي و رنج کار را بر خويش هموار مي‌نمودند، به عنوان يک اصل ارزشي و براي فراگير کردن فرهنگ کار در جامعه اسلامي، به تشويق و ترغيب مسلمانان مي‌پرداختند.
امام صادق عليه السلام با اين سخن گران‌مايه، شوري مضاعف در کسب روزي حلال براي خانواده ايجاد مي‌نمايد:
الکادّ علي عياله کالمجاهد في سبيل الله؛
کسي که در طلب روزي خانواده خود کار مي‌کند و به سعي و کوشش تن مي‌دهد، مانند مجاهدي است که در ميدان کارزار براي خدا جهاد مي‌نمايد. ( الکافي، ج ۵، ص ۸۸)
سيره امام رئوف، حضرت رضا عليه السلام، نيز مانند اجداد بزرگوار خويش است. حضرت در حديثي مي‌فرمايد: