هر کسي که بر خدا توکّل کند، مغلوب نمي شود و کسي که به دامن لطف خداوند چنگ بزند، شکست نمي خورد. (ميزان الحکمه، ج 10، ص 681)
امام علي عليه السلام هم در فوايد و برکات توکّل مي‌فرمايد:
من توکّل علي الله، ذلّت له الصعاب و تسهلت عليه الأسباب؛
کسي که بر خدا توکّل کند، مشکلات در برابر او خاضع، و اسباب براي او سهل و آسان مي گردد. (ميزان الحکمه، باب توکّل، ح 22253)
ه . صبر و استقامت
صبر و استقامت، کليد اسرار آميز موفّقيت در کارها و اعمال است. در کنار توکّل و حزم، صبر نيز، جزء لازمي براي انجام و به اتمام رساندن کار است. در حقيقت، با قدرت معجزه آساي صبر و استقامت است که شدائد و سختي‌هاي کار، کوچک جلوه نموده و انسان، باشجاعت، استواري و اميدواري در مسير گام بر مي‌دارد.
در فرهنگ قرآني، «صابران» قدر، منزلت و جايگاه ويژه‌اي داشته و بارها از جايگاه بلند آنان سخن رفته است، تا جايي که قرآن مي‌فرمايد: انَّ الله مَع الصابِرين (سوره بقره، آيه 153).
ناگفته پيداست که چنين ارزش اخلاقي، در سيره گفتاري و عملي معصومان دين نيز، همواره تأکيد شده و جايگاه ويژه‌اي يافته است.
حضرت علي عليه السلام در باره جايگاه والاي صبر مي‌فرمايد:
الصبر من الايمان کالرأس من الجسد،
نسبت صبر به ايمان، مانند نسبت سر براي بدن است. ( نهج البلاغه، حکمت ۸۲)
صبر و استقامت، در کلام امام علي عليه السلام به عنوان: ضامن پيروزي (غرر الحکم و درر الکلم،
ص 283، ح 6312)، بهترين دفع‌کننده بلا (همان، ص 284، ح 6337)، آسان کننده مصيبت (همان، ص 281، ح 6263)، عامل به خاک ماليدن بيني دشمنان (همان، ص 284، ح 6359)، گنجينه ايمان (همان، ص 282، ح 6298) و عامل پيروزي حتي پس از روزگاري دراز ( نهج البلاغه، حکمت 152، ص 768) مطرح شده است. بنا بر اين، اهميت و تأکيد اين مسئله در قرآن کريم و سيره پيشوايان دين، روشن و مبرهن است.
آسيب‌شناسي کار و همّت:
تلاش و همّت، از ابتلا به آفت و آسيب دور نيست. بر هر خردمندي پيش از آغاز هر کار لازم است آفات و آسيبهاي آن را بشناسد تا از دچار شدن به آن‌ها پيش‌گيري کند. از ميان همه آفات، به سه عامل مهمتر اشاره ميشود:
