جستاری در مفهوم «نسخه»؛ سبکی در گردآوری و گزارش احادیث - صفحه 41

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله ،۱ و برخی نیز از امیر المؤمنین علیه السلام ۲ و برخی از امام حسین علیه السلام ۳ و امام باقر علیه السلام ۴ گزارش شده است. بیشتر احادیث موجود در این مجموعه از امام صادق علیه السلام ۵ نقل شده است. همچنین، روایت از امام کاظم علیه السلام ۶ نیز در این مجموعه دیده می‌شود. گزارش‌های دیگری از این «نسخه» در آثار حدیثی امامیه آمده است.۷

د. نمونه روایات نسخه علی بن مهدی بن صدقة بن هشام بن غالب الرقی الأنصاری:

ذهبی در معرفی راویان از امام رضا علیه السلام آورده است:

و لعلی بن مهدی القاضی عنه نسخة.۸

نجاشی در معرفی این راوی می‌گوید:

له کتاب عن الرضا علیه السلام .۹

بر اساس گزارش نجاشی، راوی این کتاب، احمد فرزند مؤلف است. مطالعه روایات علی بن مهدی نشان می‌دهد که احمد، راوی منحصر به فرد این کتاب است.

نگارنده با جست و جو و تحقیق در منابع حدیثی تنها به ده حدیث غیر تکراری از علی بن مهدی دست یافته است. در سند همه این روایات، احمد بن علی بن مهدی، حدیث را از پدرش، از امام رضا، از پدرانش علیهم السلام نقل کرده است. اگر چه راویان از احمد بن علی متعدد و گوناگون بوده‌اند، اما این نقطه اشتراک، با توجه به گزارش نجاشی، تردیدی در نقل از این

1.. برای نمونه، ر.ک: همان، ص۲۸۲، ح۵۴۷؛ ص۲۹۵، ح۵۷۹ و ۵۸۰؛ ص۲۹۸، ح۸۵۸.

2.. برای نمونه، ر.ک: همان، ص۲۸۵، ح۵۴۴.

3.. برای نمونه، ر.ک: همان، ص۲۷۵، ح۵۲۷.

4.. برای نمونه، ر.ک: همان، ص۲۹۳، ح۵۶۸؛ ص۲۹۴، ح۵۷۴.

5.. برای نمونه، ر.ک: همان، ص۲۷۵، ح۵۲۴، ۵۲۵، ۵۲۶؛ ص۲۷۹، ح۵۳۳؛ ص۲۸۰، ح۵۳۹، ۵۴۰، ۵۴۱، ۵۴۲؛ ص۲۸۱، ح۵۴۳، ۵۴۴، ۵۴۶؛ ص۲۸۴، ح۵۵۳؛ ص۲۹۳، ح۵۶۹؛ ص۲۹۴، ح۵۷۲، ۵۷۶.

6.. برای نمونه، ر.ک: همان، ۲۷۴، ح۵۲۳؛، ص۲۸۴، ح۵۵۲.

7.. برای نمونه: «روی أبو محمد الحسن بن محمد المقری، قال حدثنا أبو الحسن محمد بن أحمد المنصوری،‏ قال حدثنا أبی، عن عم أبیه‏ موسی بن‏ عیسی بن أحمد، عن الإمام أبی الحسن علی بن محمد صاحب العسکر علیه السلام ، عن آبائه علیه السلام ، قال:‏ من قدم هذا الدعاء أمام دعائه استجیب له‏» (فلاح السائل و نجاح المسائل، ص۹۷).

8.. ذهبی نیز در معرفی راویان از امام رضا علیه السلام آورده است: «و لعلی بن مهدی القاضی عنه نسخة، و لأبی أحمد عامر بن سلیمان الطائی عنه نسخة کبیرة، و لداود بن سلیمان القزوینی عنه نسخة» (میزان الأعتدال، ج۳، ص۱۵۸)؛ اما ابن حجر در گزارش خود آورده است: «و علی بن مهدی بن صدقة. له عنه نسخة و أبو أحمد داود بن سلیمان بن یوسف القاری القزوینی له عنه نسخة و عامر بن سلیمان الطائی له عنه نسخة کبیرة» (تهذیب التهذیب، ج۷، ص۳۳۸).

9.. فهرست النجاشی، ص۲۷۷، ش۷۲۸.

صفحه از 51