جستاری در مفهوم «نسخه»؛ سبکی در گردآوری و گزارش احادیث - صفحه 43

کسی است که کتاب شهرت یافته با نام صحیفة الإمام الرضا علیه السلام ، به روایت او بر جای مانده است. بر اساس سندی که طبرسی آن را در ابتدای این کتاب آورده، عبد الله بن احمد بن عامر آن را در سال 260 از پدرش شنیده و او نیز آن را در سال 194 از امام رضا علیه السلام شنیده است. در کتاب مشهور به صحیفة الإمام رضا علیه السلام ، بیش از دویست حدیث، روایت شده است.۱

کتاب با سند: «حدثنا أبو القاسم عبد الله بن أحمد بن عامر الطائی بالبصرة قال حدثنی أبی، سنة ستین و مائتین قال حدثنی علی بن موسی الرضا علیه السلام ، سنة أربع و تسعین و مائة قال حدثنی أبی موسی بن جعفر قال حدثنی أبی جعفر بن محمد قال حدثنی أبی محمد بن علی قال حدثنی أبی علی بن الحسین قال حدثنی أبی الحسین بن علی قال‏ حدثنی أبی علی بن أبی طالب علیه السلام قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله »،۲ آغاز شده و بقیه احادیث آن با سند: «و بإسناده، قال: قال رسول الله صلی الله علیه وآله ‏» ادامه یافته است. در ادامه احادیث، برخی اسناد با «و بإسناده، قال: قال علی بن أبی طالب علیه السلام ‏»،۳ «و بإسناده، قال: حدثنی أبی علی بن أبی طالب علیه السلام ‏»،۴ به امیر المؤمنین علیه السلام ختم می‌شود. اسناد زیر نشان می‌دهد که در این کتاب برخی احادیث، از دیگر ائمه علیهم السلام نیز گزارش شده است:

و بإسناده، قال: حدثنی أبی، الحسین بن علی علیه السلام .۵
و بإسناده، قال: حدثنی أبی عن علی بن الحسین علیه السلام .‏۶
و بإسناده، قال: قال جعفر بن محمد علیه السلام .۷
و بإسناده، قال: حدثنی أبی موسی بن جعفر علیه السلام .۸

در انتهای کتاب، سند موجود در ابتدای کتاب، بار دیگر بازنویسی شده است.۹

1.. در تحقیق محمد مهدی نجف، حاوی ۲۰۳ حدیث در متن و ۳۲ حدیث با عنوان الزیادات ارائه شده است و در تحقیق مؤسسة الإمام مهدی بخش مستدرک، به چهل حدیث افزایش یافته است.

2.. صحیفة الإمام الرضا علیه السلام ، ص۳۹.

3.. برای نمونه، همان، ص۶۵، ح۱۱۵؛ ص۷۰، ح۱۳۶و ۱۳۷؛ ص۷۶، ح۱۵۵؛ ص۷۷، ح۱۶۱.

4.. برای نمونه، همان، ص۶۶، ح۱۱۹؛ ص۶۷، ح۱۲۱و ۱۲۲.

5.. برای نمونه، همان، ص۷۶، ح۱۵۴.

6.. برای نمونه، همان، ص۷۳، ح۱۴۵؛ ص۷۷، ح۱۵۹؛ ص۷۹، ح۱۶۹.

7.. برای نمونه، همان، ص۷۸، ح۱۶۷؛ ص۷۹، ح۱۷۰.

8.. برای نمونه، همان، ص۷۹، ح۱۶۸.

9.. ر.ک: صحیفة الإمام الرضا علیه السلام ، ص۸۷.

صفحه از 51