الجوزی(م597ق).۱
علاوه بر این منابع برخی شاعران نیز به این روایت اشاره کردهاند و برداشت خود از آن را _ که یکی مخالف دیگری است _ به زبان شعر ارائه دادهاند:
10. کشاجم محمود بن حسین (م360ق) شاعر فارسی تبار اهل فلسطین که مسافرتها کرد و در حلب ساکن شد. ۲
11. سید حمیری اسماعیل بن محمد(105_173ق)شاعر نامور اهل بیت.۳
برخی کتابها نیز این روایت را با تفاوتهایی در متن به نقل از پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ آوردهاند؛ همچون الأمالی الشجریة، ابوالسعادات هبة الله بن علی بن محمد الحسنی معروف به ابن الشجری (450_ 542) و ربیع الأبرار و نصوص الاخیار، زمخشری. روایت این کتاب چنین است:
عبد اللّه بن معقل: أتی رجل رسول اللّه _ صلی الله علیه و آله _ فقال: و اللّه! إني لأحبك في اللّه. قال: إن كنت صادقاً فيسر للفقير تجفافاً، فالفقر إلی من يحبني أسرع من السيل إلی منتهاه.۴
اختلاف روایتهای حدیث
این روایت در منابع با اختلافهای زیر همراه است که البته در معنا چندان اثرگذار نیست:
1. فلیستعدّ: در برخی روایات «فلیعدّ»۵ است.
2. جلباباً أو تجفافاً: در برخی روایات «تجفافاً» و در برخی «جلباباً»۶ است و در برخی نیز «جلباباً و تجفافاً».۷
3. در الغارات، به جای «للفقر جلباباً»، «عُدَّة للبلاء» آمده است.۸
اقوال گفته شده در شرح حدیث
چهار تفسیر مختلف در باره این روایت وجود دارد که بر کلمه کلیدی «الفقر» تکیه
1.. غریب الحدیث، ج۱، ص۱۶۳.
2.. دیوان کشاجم، ص۳۶.
3.. دیوان السید الحمیری، ص۲۹۰ و ۲۹۱.
4.. ربیع الأبرار و نصوص الأخیار، ج۵، ص۷۶.
5.. النهایة، ص۱۵۶؛ الغریبین، ج۱، ص۳۵۳.
6.. النهایة، همان؛ الغریبین، همان؛ حدائق الحقائق، ج۲، ص۶۳۴.
7.. غریب الحدیث، ابن الجوزی، ج۱، ص۱۶۳.
8.. الغارات، ج۲، ص۵۸۸.
