54 ـ مثل

1

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ؛^۱

۰.مثل اهل بيتم، در ميان شما مثل كشتى نوح است كه داخل شونده‏اش نجات يابد و رها كننده‏اش غرق شود.

2

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.إنَّ مَثَلَ هذا الدِّينِ كَمَثَلِ شَجَرَةٍ ثابِتَةٍ، الإيمانُ أصلُها، والصلاةُ عُروقُها، والزكاةُ ماؤها، والصومُ سَعَفُها، وحُسنُ الخُلُقِ وَرَقُها، والكَفُّ عَنِ المحارِمِ ثَمَرُها... ؛^۲

۰.مَثَل اين دين، درختى است ريشه‏اش ايمان است، رگش نماز، آبش زكات، شاخه‏اش روزه، و برگش خوش اخلاقى، و ميوه‏اش دورى از حرام.

3

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ العَقلِ في القَلبِ كَمَثَلِ السِّراجِ في وَسَطِ البَيتِ ؛^۳

۰.مثل عقل در قلب، همانند چراغ در ميان خانه است.

4 پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ الْمُؤْمِنِ إِذَا عُوفِيَ مِنْ مَرَضِهِ مَثَلُ الْبَرَدَةِ الْبَيْضَاءِ تُنْزَلُ مِنَ السَّمَاءِ فِي حُسْنِهَا وَ صَفَائِهَا؛^۴

۰.مثل مؤمن بيمار پس از عافيت، مثل برف سفيد است كه با زيبايى و صفا از آسمان فرود آيد.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّما مَثَلُ العالِمِ كَمَثَلِ يَنْبوعٍ مِن ماءٍ يَسْقِى بَلَدَه و مَنْ مَرَّ به كَذالِك الْعالِمُ يَنْتَفِعُ به اَهْلُ بَلَدِه و مَنْ مَرَّ به؛^۵

۰.مثل عالم همانند چشمه آبى است كه سرزمين خودش و هر كس را كه از آن بگذرد سيراب و بهره‏مند مى‏سازد.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ العابِدِ الّذي لا يَتَفقَّهُ كمَثَلِ الّذي يَبني باللّيلِ ويَهدِمُ بالنَّهارِ؛^۶

۰.مثل عابد نادان همانند كسى است كه در شب]ساختمانى[مى‏سازد و در روز ويرانش مى‏كند.

7

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ الّذي يَتَعلَّمُ في صِغَرِهِ كالنَّقشِ في الحَجَرِ، ومَثَلُ الّذي يَتَعلَّمُ في كِبَرِهِ كالّذي يَكتُبُ علَى الماءِ؛^۷

۰.مثل دانش در كودكى همانند نقش كنده شده روى سنگ و در بزرگى مانند نوشتن روى آب است.

8

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ المؤمنِ كالبَيتِ الخَرِبِ‏في الظّاهِرِ، فإذا دَخَلتَهُ وجَدتَهُ مُؤنَّقا. ومَثَلُ الفاجِرِ كمَثَلِ القَبرِ المُشرِفِ المُجَصَّصِ يُعجِبُ مَن رآهُ وجَوفُهُ مُمتَلئٌ نَتْنا ؛^۸

۰.حكايت مؤمن، حكايت خانه‏اى است كه بيرونش ويرانه است اما چون داخلش شوى آن راآراسته و زيبا مى‏بينى و حكايت كافر به مانند گور برجسته گچ كارى شده است كه هر كس آن را ببيند، خوشش مى‏آيد اما درونش آكنده از بوى گند است.

9

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اَصحابُ السُّلطانِ فِى المَثَلِ كَقَومٍ رَقَوا جَبَلاً ثُمَّ سَقَطُوا مِنهُ فَأَقرَبُهُم اِلَى الهَلَكَةِ وَ التَّلَفِ كانَ فِى المُرتَقى؛^۹

۰.مثل اصحاب قدرت چون كوه‏نوردانى هستند كه هر چه به قلّه نزديك‏تر، اگر سقوط كنند به هلاكت نزديك‏ترند.

10

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَثَلُ الرافِلةِ فِى الزينَةِ فى غَيرِ اَهلِها كَمَثَلِ ظُلمَةِ يَومِ القِيامَةِ لا نورَ لَها؛^۱۰

۰.مثل زنِ آرايش كرده براى نامحرمان چون تاريكى روز قيامت است كه نورى ندارد.