64 ـ نظم

1

امام على عليه‏السلام:

۰.اَفْضَلُ النّاسِ عَقْلاً اَحْسَنُهُم تَقديرا لِمَعاشِهِ وَ اَشَدُّهُمُ اهْتِماما بِاِصْلاحِ مَعادِهِ؛^۱

۰.عاقل‏ترين مردم كسى است كه بهتر بتواند امور زندگى‏اش را برنامه‏ريزى كند و براى اصلاح آخرتش بيشتر همت نمايد.

2

امام كاظم عليه‏السلام:

۰.لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يُحاسِبْ نَفْسَهُ فى كُلِّ يَوْمٍ فَاِنْ عَمِلَ خَيْرا اسْتَزادَ اللّه‏َ مِنْهُ وَ حَمِدَ اللّه‏َ عَلَيْهِ وَ اِنْ عَمِلَ شَيْئا شَرّا اسْتَغْفَرَ اللّه‏َ وَ تابَ اِلَيْهِ؛^۲

۰.از ما نيست كسى كه هر روز اعمال خود را محاسبه نكند تا اگر نيكى كرده از خدا بخواهد بيشتر نيكى كند و خدا را بر آن سپاس گويد و اگر بدى كرده از خدا آمرزش بخواهد و توبه نمايد.

3

امام صادق عليه‏السلام:

۰.اِنْ اُجِّلْتَ فى عُمُرِكَ يَومَيْنِ فَاجْعَلْ اَحَدَهُما لاَِدَبِكَ لِتَسْتَعينَ بِهِ عَلى يَومِ مَوتِكَ. فَقيلَ لَهُ: وَ ما تِلْكَ الاَْسْتِعانَةُ؟ قالَ: تُحْسِنُ تَدبيرَ ما تُخَلِّفُ وَ تُحْكِمُهُ؛^۳

۰.اگر در عُمرت دو روز مهلت داده شدى، يك روز آن را براى ادب خود قرار ده تا از آن براى روز مُردنت كمك بگيرى. به امام گفته شد: اين كمك گرفتن چگونه است؟ فرمودند: به اين‏كه آنچه را از خود برجا مى‏گذارى، خوب برنامه‏ريزى كنى و محكم‏كارى نمايى.

4

امام صادق عليه‏السلام:

۰.يَا دَاوُدُ إِنَّهُ لا يُصْلِحُ المَرْءَ المُسْلِمَ إِلاّ ثَلاثَةٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَالصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَحُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي المَعِيشَةِ؛^۴

۰.مسلمان را اصلاح نمى‏كند مگر سه چيز: شناخت عميق دين، صبر در سختى‏ها و برنامه ريزى شايسته در زندگى.

5

امام على عليه‏السلام:

۰.ـ في وَصيَّتهِ لِلحَسَنِ والحُسينِ عليهماالسلام لَمّا ضَرَبَهُ ابنُ مُلجَمٍ لَعنَهُ اللّه‏ُ ـ: اُوصِيكُما وجَميعَ وُلدي وأهلي ومَن بَلَغَهُ كِتابي، بتَقوَى اللّه‏ِ ونَظمِ أمرِكُم ؛^۵

۰.ـ در وصيت به امام حسن و امام حسين عليهماالسلام پس از ضربت خوردن به دست ابن ملجم لعنه‏اللّه‏ ـ نوشت: شما و همه فرزندان و كسانم و هر كه را نوشته‏ام به او رسد، به تقواى خدا و نظم داشتن در كارتان سفارش مى‏كنم.

6

لقمان عليه‏السلام:

۰.يا بُنَيَّ... إذا أحدَثتَ ذَنباً فَأَتبِعهُ بِالاِستِغفارِ وَالنَّدَمِ وَالعَزمِ عَلى تَركِ العَودِ لِمِثلِهِ ؛^۶

۰.فرزندم، در پى هر گناهت، استغفار كن و پشيمان شو و تصميم بگير كه ديگر مانند آن نكنى.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.في صِفَةِ القرآنِ ـ: ألا إنّ فيهِ عِلمَ ما يَأتي، والحَديثَ عنِ الماضي، ودَواءَ دائكُم، ونَظمَ ما بَينَكُم ؛^۷

۰.ـ در وصف قرآن ـ فرمود: بدانيد كه در آن علم آينده و سخن از گذشته و دواى درد شما و باعث نظم و ساماندهى شما هست.

8

تنبيه الخواطر:

۰.عن النُّعمان بن بَشيرٍ: كانَ رسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله يُسَوِّي صُفوفَنا حتّى كأنّما يُسَوِّي بِها القِداحَ حتّى رأى أنّا قد غَفَلنا عَنهُ، ثُمّ خَرَجَ يَوما فَقامَ حتّى كادَ أن يُكَبِّرَ فَرأى رجُلاً بادِيا صَدرُهُ، فقالَ: عِبادَ اللّه‏ِ، لَتُسَوُّونَ صُفوفَكُم أو لَيُخالِفَنَّ اللّه‏ُ بَينَ وُجوهِكُم ؛^۸

۰.ـ به نقل از نعمان بن بشير ـ: رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله صفوف [نماز] ما را طورى منظم مى‏كرد كه گويى تيرها را [در تيردان]مرتب مى‏كند تا آنكه ديد ما از او غافل شده‏ايم. سپس روزى [براى نماز] بيرون آمد و خواست تكبيرة الاحرام بگويد كه ديد مردى سينه‏اش را جلو آورده است. فرمود: اى بندگان خدا! صفوف خود را منظم كنيد و گرنه خداوند شما را از هم روگردان مى‏كند [و دچار اختلاف مى‏شويد].

9

امام على عليه‏السلام:

۰.لَو حَفِظْتُم حُدودَ اللّه‏ِ سبحانَهُ لَعجَّلَ لَكُم مِن فَضْلِهِ المَوعُودَ ؛^۹

۰.اگر حدود خداوند سبحان را پاس داريد، فضل و بركت خود را كه وعده داده شده است، سريعا به شما ارزانى مى‏دارد.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.فِي حَمْلِ عِبَادِ اللَّهِ عَلَى أَحْكَامِ اللَّهِ اسْتِيفَاءُ الْحُقُوقِ وَ كُلُّ الرِّفْقِ؛^۱۰

۰.در وادار كردن مردم بر انجام احكام الهى فرا گرفتن تمام حقوق و همه لطف نهفته است.