71 ـ گريه

1

امام على عليه‏السلام:

۰.بُكاءُ الْعُيونِ وَ خَشْيَةُ الْقُلوبِ مِنْ رَحْمَةِ اللّه‏ِ تَعالى ذِكْرُهُ، فَاِذا وَجَدْتُموها فَاغْتَنِمُوا الدُّعاءَ وَ لَو اَنَّ عَبْدا بَكى فى اُمَّةٍ لَرَحِمَ اللّه‏ُ تَعالى تِلْكَ الاُْمَّةَ لِبُكاءِ ذالِكَ الْعَبْدِ ؛^۱

۰.گريه چشم‏ها و ترس دل‏ها، از رحمت خداوند بلند نام است. بنابراين، هر گاه اينها را در خود يافتيد، دعا كردن را غنيمت شماريد. اگر در ميان يك امّت، يك بنده هم گريه كند، خداوند متعال به خاطر گريه آن بنده، بر آن امّت رحم مى‏كند.

2

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ بَكى صَبىٌّ لَهُ فَأَرْضاهُ حَتّى يُسَكِّنَهُ أَعْطاهُ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ مِنَ الْجَنَّةِ حَتّى يَرْضى؛^۲

۰.هر كس كودك گريان خود را راضى كند تا آرام شود، خداوند از بهشت آن‏قدر به او مى‏دهد تا راضى شود.

3

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.قالَ اللّهُ تَعالى: وعِزَّتي وجَلالي! إنّي لَأَستَحي مِن عَبدي وأَمَتي يَشيبانِ فِي الإِسلامِ أن اُعَذِّبَهُما. ثُمَّ بَكى صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، فَقيلَ: مِمَّ تَبكي يا رَسولَ اللّهِ؟^۳

۰.فَقالَ: أبكي لِمَنِ استَحَى اللّهُ مِن عَذابِهِم، ولا يَستَحونَ مِن عِصيانِهِ؛

۰.خداى متعال فرمود: «به عزّت و جلالم سوگند، من از بنده‏ام و كنيزم كه مويشان در اسلام سفيده شده است، شرم دارم كه عذابشان كنم».

۰.سپس پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله گريست. گفته شد: براى چه مى‏گرييد، اى پيامبر خدا؟

۰.فرمود: «به حال كسانى مى‏گريم كه خدا از عذاب كردن آنان شرم مى‏كند؛ ولى آنها از نافرمانى او شرم نمى‏كنند».

4

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.لا تَبكوا عَلَى الدّينِ إذا وَلِيَهُ أهلُهُ، ولكِنِ ابكوا عَلَيهِ إذا وَلِيَهُ غَيرُ أهلِهِ؛^۴

۰.گريه كنيد وقتى كه دين به دست نا اهلان مى‏افتد. و اگر به دست اهلش افتاد، گريه نكنيد.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اُحِبُّ الصِّبيانَ لِخَمسٍ: الأوَّلُ: أنَّهُم هُمُ البَكَّاؤونَ، وَالثّاني: يَتَمرَّغونَ بِالتُّرابِ، وَالثّالِثُ: يَختَصِمونَ مِن غَيرِ حِقدٍ، وَالرّابِعُ: لا يَدَّخِرونَ لِغَدٍ شَيئا، وَالخامِسُ: يُعَمِّرونَ ثُمَّ يُخَرِّبونَ؛^۵

۰.گريه بسيار، خاكبازى، دعواى بدون كينه، ذخيره نكردن، ساختن و خراب كردن، سبب محبوبيت كودكان در نزد من است.

6

امام على عليه‏السلام:

۰.خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَكَوْا عَلَيْكُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْكُمْ؛^۶

۰.با مردم چنان معاشرت كنيد كه اگر در آن حال مُرديد، بر شما بگريند.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.كُلُّ عَيْنٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بَاكِيَةٌ وَ كُلُّ عَيْنٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ سَاهِرَةٌ إِلَّا عَيْنَ مَنِ اخْتَصَّهُ اللَّهُ بِكَرَامَتِهِ وَ بَكَى عَلَى مَا يُنْتَهَكُ مِنَ الْحُسَيْنِ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عليهم‏السلام ؛^۷

۰.هر چشمى در روز قيامت، گريان است، و هيچ چشمى در روز قيامت، خواب ندارد، مگر چشمى كه خداوند، آن را به كرامت خود، مخصوص گردانيده و بر بى حرمتى به حسين و خاندان محمّد گريسته است.

8

امام على عليه‏السلام:

۰.إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رَخَّصَ فِي البُكاءِ عِندَ المُصيبَةِ، وقالَ: النَّفسُ مُصابَةٌ، وَالعَينُ دامِعَةٌ، وَالعَهدُ قَريبٌ، وقولوا ما أرضَى اللّهَ ولا تَقولوا الهُجرَ؛^۸

۰.پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله گريه كردن در هنگام مصيبت را تجويز كرد و فرمود: «جان، مصيبت‏زده مى‏شود و چشم، اشك مى‏ريزد و داغ، تازه است. چيزى بگوييد كه موجب رضايت خدا باشد، و سخن زشت و ناپسند نگوييد».

9

امام على عليه‏السلام:

۰.ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلاّ لِقَسوَةِ القُلوبِ، وما قَسَتِ القُلوبُ إلاّ لكَثرَةِ الذُّنوبِ؛^۹

۰.چشم‏ها نخشكيدند، مگر بر اثر سختى دل‏ها، و دل‏ها سخت نشدند، مگر به سبب بسيارىِ گناهان.

10

امام صادق عليه‏السلام:

۰.لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ: اِعرِف يا مُفَضَّلُ ما لِلأَطفالِ فِي البُكاءِ مِنَ المَنفَعَةِ، وَاعلَم أنَّ في أدمِغَةِ الأَطفالِ رُطوبَةً إن بَقِيَت فيها أحدَثَت عَلَيهِم أحداثا جَليلَةً وعِلَلاً عَظيمَةً؛ مِن ذَهابِ البَصَرِ وغَيرِهِ، فَالبُكاءُ يُسيلُ تِلكَ الرُّطوبَةَ مِن رُؤوسِهِم، فَيُعقِبُهُم ذلِكَ الصِّحَّةَ في أبدانِهِم، وَالسَّلامَةَ في أبصارِهِم؛^۱۰

۰.به مُفضَّل بن عُمَر: اى مفضّل! فايده‏اى را كه در گريه كردن كودكان است، بشناس و بدان كه در مغز كودكان، رطوبتى است كه اگر در آن باقى بماند، خطرات بزرگ و بيمارى‏هاى مهلكى مانند از دست رفتن بينايى و جز آن، در آنها به وجود مى‏آورد. پس گريه كردن، آن رطوبت را از سرِ آنها خارج مى‏سازد كه نتيجه‏اش صحّت در جسم و سلامت در بينايى كودكان است.