76 ـ مسئوليت

1

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.كُلُّكُمْ راعٍ وَكُلُّكُمْ مَسؤولٌ عَنْ رَعيَّتِهِ؛^۱

۰.همه شما سرپرست و مسئوول هستيد و درباره زيردستانتان باز خواست مى‏شويد.

2

امام على عليه‏السلام:

۰.مِنْ كَمالِ السَّعادَةِ السَّعْىُ فى صَلاحِ الْجُمْهورِ؛^۲

۰.كوشش در راه اصلاح توده مردم، از كمال خوشبختى است.

3

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ اَصْبَحَ لا يَهْتَمُّ بِاُمورِ الْمُسْلِمينَ فَلَيْسَ مَنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً يُنادى يا لَلْمُسْلِمينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ؛^۳

۰.هر كس صبح كند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نيست و هر كس فرياد كمك خواهى كسى را بشنود و به كمكش نشتابد، مسلمان نيست.

4

امام صادق عليه‏السلام:

۰.اِنَّ الْمُؤْمِنَ وَلىُّ اللّه‏ِ يُعينُهُ وَ يَصْنَعُ لَهُ وَ لا يَقولُ عَلَيْهِ اِلاَّ الْحَقَّ وَ لا يَخافُ غَيْرَهُ؛^۴

۰.مؤمن دوست خداست، ياريش مى‏رساند و براى او كار مى‏كند و درباره او جز حق نمى‏گويد و از غير او نمى‏ترسد.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّ الاِْخْتِلافَ وَ التَّنازُعَ وَ التَّثَبُّطَ مِنْ أمْرِ الْعَجْزِ وَ الضَّعْفِ وَ هُوَ مِمّا لا يُحِبُّهُ اللّه‏ُ وَ لا يُعْطى عَلَيْهِ النَّصْرَ وَ الظَّفَرَ؛^۵

۰.اختلاف و كشمكش و پشت هم اندازى، از ناتوانى و سستى است و خداوند نه آن را دوست دارد و نه با آن يارى و پيروزى مى‏دهد.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اَتَرعوونَ عَنْ ذِكْرِ الْفاجِرِ حَتّى يَعْرِفَهُ النّاسُ؟! فَاذْكُرُوا الْفاجِرَ بِما فيهِ يَحْذَرْهُ النّاسُ؛^۶

۰.آيا از بردن نام بدكار، براى اين‏كه مردم او را بشناسند، خوددارى مى‏كنيد؟ بدكار را با اعمال و كردارش معرفى كنيد، تا مردم از او برحذر باشند.

7

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّما اَهْلَكَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ اَنَّهُمْ كانوا اِذا سَرَقَ فيهِمُ الشَّريفُ تَرَكوهُ وَ اِذا سَرَقَ فيهِمُ الضَّعيفُ اَقاموا عَلَيْهِ الْحَدَّ؛^۷

۰.نابودى مردمان پيش‏تر از شما از آنجا بود كه اگر سرشناسى دزدى مى‏كرد، رهايش مى‏ساختند و چون ناتوانى دزدى مى‏نمود، مجازاتش مى‏كردند.

8

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.لاتَخْتَلِفوا، فَإِنَّ مَنْ كانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفوا فَهَلَكوا؛^۸

۰.باهم اختلاف نكنيد، كه پيشينيان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.

9

امام باقر عليه‏السلام:

۰.وَ اعْلَمْ اَنَّ الاِْلْفَ مِنَ اللّه‏ِ وَ الْفِرْكَ مِنَ الشَّيْطانِ؛^۹

۰.بدان كه، انس و الفت گرفتن [با ديگران] از خداوند و دشمنى از شيطان است.

10

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.وَ الّذى نَفْسى بِيَدِهِ لايَدْخُلُ الْجَنَّةِ اِلاّ رَحيمٌ قالوا: كُلُّنا رَحيمٌ. قالَ: لا حَتّى تَرْحَمَ الْعامَّةَ؛^۱۰

۰.سوگند به آن كس كه جانم در دست اوست، كسى جز اهل ترحم به بهشت نمى‏رود. عرض كردند: «همه ما دلْ‏رحم و مهربانيم»، فرمودند: نه، مگر آن گاه كه به عموم مردم رحم كنيد.