80 ـ صلح

1

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّ اللّه‏َ تعالى يُحِبُّ الْمُداوَمَةَ عَلَى الاِْخاءِ الْقَديمِ فَداوِمُوا؛^۱

۰.خداوند تداوم دوستى ديرينه را دوست دارد، پس در دوستى مداومت ورزيد.

2

امام صادق عليه‏السلام:

۰.مَنْ شَتَمَكَ فَقُلْ لَهُ: اِنْ كُنْتَ صادِقا فيما تَقولُ فَاَسْاَلُ اللّه‏َ اَنْ يَغْفِرَلى، وَ اِنْ كُنْتَ كاذِبا فيما تَقولُ فَاللّه‏َ اَسْاَلُ اَنْ يَغْفِرَ لَكَ. وَمَنْ وَعَدَكَ بِالْخَنى فَعِدْهُ بِالنَّصيحَةِ وَالرِّعاءِ؛^۲

۰.اگر كسى به تو ناسزا گفت به او بگو: اگر راست مى‏گويى، از خدا مى‏خواهم كه مرا بيامرزد و اگر دروغ مى‏گويى، از خدا مى‏خواهم كه تو را بيامرزد و اگر كسى تهديدت كرد، تو او را به خيرخواهى و مراقبت وعده ده.

3

امام على عليه‏السلام:

۰.مَنْ لَمْ يُصْلِحْ نَفْسَهُ لَمْ يُصْلِحْ غَيْرَهُ؛^۳

۰.هر كس خودش را اصلاح نكند، نمى‏تواند ديگران را اصلاح نمايد.

4 امام صادق عليه‏السلام:

۰.اَلْكَلامُ ثَلاثَةٌ: صِدْقٌ وَكِذْبٌ وَ إِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ قالَ: قيلَ لَهُ: جُعِلْتُ فِداكَ مَا الاِْصْلاحُ بَيْنَ النّاسِ؟ قالَ: تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ كَلاما يَبْلُغُهُ فَتَخْبُثُ نَفْسُهُ، فَتَلْقاهُ فَتَقولُ: سَمِعْتُ مِنْ فُلانٍ قالَ فيكَ مِنَ الْخَيْرِ كَذا وَ كَذا، خِلافَ ما سَمِعْتَ مِنْهُ؛^۴

۰.سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح ميان مردم به آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح ميان مردم چيست؟ فرمودند: از كسى سخنى درباره ديگرى مى‏شنوى كه اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى‏شود. پس تو آن ديگرى را مى‏بينى و بر خلاف آنچه شنيده‏اى، به او مى‏گويى: از فلانى شنيدم كه در خوبى تو چنين و چنان مى‏گفت.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.ما عَمِلَ ابْنُ آدَمَ شَيْئا اَفْضَلَ مِنَ الصَّلاةِ وَ صَلاحِ ذاتِ الْبَيْنِ وَ خُلْقٍ حَسَنٍ ؛^۵

۰.انسان هيچ كارى بهتر از نماز، اصلاح ميان مردم و خوش اخلاقى نكرده است.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.ثَلاثٌ مِنْ مَكارِمِ الاَْخْلاقِ فِى الدُّنْيا وَالآخِرَةِ اَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَتَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَحْلُمَ عَمَّنْ جَهِلَ عَلَيْكَ؛^۶

۰.سه چيز در دنيا و آخرت از مكارم اخلاق است: از كسى كه به تو ظلم كرده درگذرى، با كسى كه با تو قطع رابطه كرده، رابطه برقرار كنى و با كسى كه با تو سبكسرى مى‏كند بردبارى نمايى.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.اَلْعَقْلُ حَيْثُ كانَ آلِفٌ مَاْلوفٌ ؛^۷

۰.عقل هر كجا باشد، انس‏گيرنده و الفت‏پذير است.

8

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اُحِبُّ الصِّبْيانَ لِخَمْسٍ: اَلاَْوَّلُ: اَنَّهُمْ هُمُ الْبَكّاؤونَ، وَالثّانى: يَتَمَرَّغونَ بِالتُّرابِ وَ الثّالِثُ: يَخْتَصِمونَ مِنْ غَيْرِ حِقْدٍ وَ الرّابِعُ: لا يَدَّخِرونَ لِغَدٍ شَيئا وَ الْخامِسُ: يُعَمِّرونَ ثُمَّ يُخَرِّبونَ ؛^۸

۰.كودكان را به خاطر پنج چيز دوست مى‏دارم: اول آن‏كه بسيار مى‏گِريند، دوم آن‏كه با خاك بازى مى‏كنند، سوم آن‏كه دعوا كردن آنان همراه با كينه نيست؛ چهارم آن‏كه چيزى براى فردا ذخيره نمى‏كنند، پنجم آن‏كه مى‏سازند و سپس، خراب مى‏كنند (دل‏بستگى ندارند).

9

امام على عليه‏السلام:

۰.عَوِّدْ لِسانَكَ لينَ الْكَلامِ وَ بَذْلَ السَّلامِ، يَكْثُرْ مُحِبّوكَ وَ يَقِلَّ مُبْغِضوكَ؛^۹

۰.زبان خود را به نرمگويى و سلام كردن عادت ده، تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.

10

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.أَيُّما مُسْلِمَيْنِ تَهاجَرا فَمَكَثا ثَلاثا لايَصْطَلِحانِ اِلاّ كانا خارِجَيْنِ مِنَ الاِْسْلامِ، وَ لَمْ يَكُنْ بَيْنَهُما وَلايَةٌ فَاَيُّهُما سَبَقَ اِلى كَلامِ اَخيهِ كانَ السّابِقَ اِلَى الْجَنَّةِ يَوْمَ الْحِسابِ؛^۱۰

۰.دو مسلمانى كه سه روز با هم قهر كنند و آشتى ننمايند، هر دو از اسلام بيرون مى‏روند و ميان آنان هيچ پيوند دينى نيست و هر كدام از آنها پيش از ديگرى با برادرش حرف بزند، در روز قيامت زودتر به بهشت مى‏رود.