در حوزه حدیث و رجال، چند کتاب نوشته شده که اجازه و اربعین عبدالله بن محمود شوشتری (م997ق)، تهذیب الأکمام (شرح تهذیب الأحکام شیخ طوسی)، حاشیه بر خلاصة الأقوال علامه حلی و رسالة فی وضاعی الحدیث، نوشته قاضی نورالله مرعشی حسینی شوشتری (992 _ 1020ق) از این جمله به شمار می‌روند.
بیشتر آثار این دوره در فقه و اصول و کلام و فضایل نوشته شده‌اند. خاندان ابی‌جامع به فقه و شرح کتب فقهی مثل اللمعه علاقه‌مند بودند.۱
در کلام _ که حدیث از دستمایه‌های اصلی آن به شمار می‌رود _ کتب ارزشمندی نوشته شده که بیشتر آنها در موضوع امامت و فضایل اهل بیت _ علیهم السّلام _ است. عبدالله بن محمود شوشتری (م997ق) با علمای ماوراء النهر مناظره کرده و کتاب امامت را برای آنان نوشت که بعدها به خاطر همین کتاب ازبک‌ها او را دستگیر و به شهادت رساندند.۲ قاضی نورالله شوشتری، ملقب به شهید ثالث (م1019ق) با ناصبی‌ها، اشعری‌ها، اخباری‌ها و دیگر علمای مذاهب مختلف مناظره می‌کند و در دفاع از شیعه و امامت کتاب می‌نویسد. احقاق الحق، الصوارم المحرقه و مصائب النواصب از مهم‌ترین این کتاب‌هاست.۳
مجالس المؤمنین، کتاب دیگر قاضی نورالله در تاریخ و سیره شیعیان معروف امیر المؤمنین _ علیه السلام _ نوشته شده که به دفاع از شیعه و سابقه تشیع پرداخته است. این کتب قاضی نورالله آن‌چنان در جهان اسلام مهم و تأثیر گذارند که علّامه مجلسی خواندن مجالس المؤمنین و احقاق الحق را بر هر شیعه‌ای لازم می‌داند.۴
3. دوره اخباریان
در این دوره گرایش به نقل روایات و اخبار زیاد می‌شود و محدّثان در جمع‌آوری و نقل روایات تلاش‌های گسترده‌ای انجام می‌دهند. بنا بر این، اگر ما محدّثانی را در این دوره قرار دادیم، منظور این نیست که عقل و اجتهاد را کنار گذاشته و فقط به ظاهر احادیث بسنده می‌کنند، بلکه مراد این است که اخباری‌گری در این دوره شکل گرفته و محدّثان کم و بیش تحت تأثیر آن قرار گرفتند.
1.. امل الآمل، ج۱، ص۱۱۱؛ موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱۱، ص۱۶۴ - ۱۶۵.
2.. اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۵۴.
3.. فیض الإله فی ترجمة القاضی نور الله، ص۹ - ۴۴؛ اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۲۸ - ۲۲۹.
4.. رک: فیض الإله فی ترجمة القاضی نور الله، ص۵۲ - ۵۵.
