253
دانشنامه قرآن و حديث 1

رابطه ميان آنان در صورت پرداخت چيزى اضافه بر مبلغِ تعيين شده ، فراهم گردد.

د ـ رعايت حقوق اجير

پرداخت كامل حقوق كارگر ، از مسائلى است كه اسلام فوق العاده بر آن تأكيد كرده است ، تا آن جا كه تجاوز به حقوق اجير را از گناهان كبيره اى شمرده كه مورد بخشش الهى قرار نخواهند گرفت.

ه ـ عدم تأخير در پرداخت حقوق اجير

يكى از آداب اجاره ، اين است كه كارفرما پس از انجام شدن كار ، بدون تأخير ، مزد كارگر را پرداخت كند .
البتّه اين ادب در شرايط مختلف ، متفاوت است : در مورد كارگر روزمزد ، همان طور كه در احاديث توصيه شده ، بايد اجرت او قبل از خشك شدن عرقش پرداخت شود ؛ امّا در مورد كارگرانى كه حقوق آنان ماهيانه پرداخته مى شود ، بايد كارفرمايان ، ترتيبى دهند كه در پايان هر ماه ، كارگران ، بدون تأخير ، حقوق خود را دريافت كنند و همان طور كه در برخى از مراكز خدماتى مرسوم است ، در وسط ماه نيز در صورت نياز كارگران ، به آنان «مساعده» داده شود.

و ـ جلوگيرى نكردن از رفتن اجير به نماز جمعه

در احاديث اسلامى ، توصيه شده كه مسلمانان در روز جمعه كارهاى روزمره را تعطيل كنند تا براى كسب معارف دينى و بهره گيرى بيشتر از عبادات و نيز رسيدگى به امور شخصى ، فراغت داشته باشند ؛ امّا در صورتى كه ضرورتْ ايجاب كند و شخصى براى تأمين هزينه زندگى و يا به دليل ديگر نتواند روز جمعه از كار دست بكشد ـ طبق احاديثى كه در متن آمده ـ ، كارفرما موظّف است به او اجازه دهد كه به نماز جمعه برود ، و اگر اجازه ندهد ، در صورتى كه نماز جمعه وجوب عينى داشته باشد ، كارفرما مرتكب گناه شده است.


دانشنامه قرآن و حديث 1
252

الف ـ تخصّص

نخستين شرط در انتخاب كارگزار ، تخصّص و توانمندى او در انجام دادن كارى است كه به او واگذار مى شود . در قرآن ، اين شرط با اين تعبير آمده است:
«إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَئجَرْتَ الْقَوِىُّ الْأَمِينُ.۱
[او] بهترين كسى است كه استخدام مى كنى . نيرومند و امانتدار است»
.
با هيچ عذرى نمى توان اين شرط اساسى را بويژه در واگذارى كارهاى مربوط به عامّه مردم ، ناديده گرفت ؛ چرا كه به فرموده امام على عليه السلام :
آفَةُ الأَعمالِ عَجزُ العُمّالِ .۲
آفت كارها ، ناتوانى كارگزاران است .

ب ـ تعهّد

تخصّص بدون «تعهّد» ، كارساز نيست . در قرآن ، اين شرط با تعبير امانتدارىِ اجير ، ذكر شده است:
«إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَئجَرْتَ الْقَوِىُّ الْأَمِينُ .
[او] بهترين كسى است كه استخدام مى كنى ، نيرومند و امانتدار است»
.
متخصّص ، اگر امانتدار نباشد ، نه تنها به كارفرما خيانت مى كند ، بلكه در پُست هاى حسّاس ، چه بسا كشورى را بر باد مى دهد.

ج ـ تعيين اُجرت

در احاديث بسيارى ، تأكيد شده كه بدون تعيين اجرت ، اجيرى به كار گمارده نشود تا علاوه بر پيشگيرى از اختلاف و مشاجره ميان كارگر و كارفرما ، زمينه براى تقويت

1.قصص : آيه ۲۶ .

2.ر . ك : ص ۲۷۲ ح ۱۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 1
    سایر پدیدآورندگان :
    موسوي،سيد رسول؛حسيني،سيد رضا؛مسعودي،عبدالهادي؛ديلمي،احمد؛محسني نيا،محمّد رضا؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 170408
صفحه از 584
پرینت  ارسال به