گونه شناسی و تحلیل مفاد روایات شیعی باب التسلیم، با رویکرد تسلیم در برابر اهل بیت(علیهم‌السلام)

نشریه : پژوهش های قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : حسن رضایی هفتادر
پديدآورنده : فتح الله نجارزادگان
پديدآورنده : مجتبی قربانیان

چکیده :

تسلیم در برابر معارف بیان­ شده توسط پیشوایان دینی، موضوعی است که بسیاری از روایات شیعی بر آن تأکید کرده ­اند. این روایات، بر تسلیم محض و فرمان­برداری کامل در برابر اوامر و نواهی معصومان(ع) دلالت دارند. نظر به محوریت عقل در تفکر شیعی برای سنجش و پذیرش موضوعات دینی، فقدان تبیین درست از روایات پیش­ گفته، تقویت انگارۀ­ تعارض تسلیم ­پذیری و عقل­گرایی و تضعیف منزلت عقل را موجب می‌شود. بنابراین کشف معنای حقیقی تسلیم ­پذیری و تحدید مرزهای واقعی آن که با نگاهی جامع به آموزه­ های دینی و آگاهی از برخی مقدمات صورت می­ گیرد، ضرورتی انکارناپذیر به شمار می­ رود. پژوهش پیش­رو، ضمن گونه­ شناسی روایات تسلیم­ پذیری، مفاد هر یک از گونه ­ها را با روش توصیفی ـ تحلیلی بیان می­ کند تا مشخص شود که تسلیم در برابر معصومان(ع) به معنای اطاعت بی­ دلیل و به معنای تعطیلی عقل و پذیرش جاهلانه نیست، بلکه تسلیمِ مطلوب، امری اختیاری و مبتنی بر کاوش­های عقلی و برهان‌های عقلایی است.