پژوهشی در جایگاه ارزشی تجوید و سهم آن در خوشخوانی و تغنّی قرآن کریم
سال
پنجاهم / شماره پیاپی
/
صفحه
275-291
چکیده :
امروزه یکی از ارکان اصلی تغنّی و زیباخوانی قرآن که مورد توجه جدی قاریان و مخاطبان ایشان است، به کارگیری قوانین تجویدی در کنار دیگر مؤلفه های مؤثر مانند «صوت و لحن» و رعایت «وقف و وصل» در تلاوت قرآن است. قرائنی تاریخی ـ روایی، کاربرد هنرهای صوتی را در قرائت قرآن مورد تایید قرار داده اند اما در رابطه با جایگاه احکام تجویدی در خوشخوانی قرآن، اختلاف نظر است. عده ای، به ویژه اهل سنت، با تکیه بر حدیث «سبعة احرف»، با قداست بخشی به قرائتهای گوناگون، چه اختلاف الفاظ(فرشالحروف) و چه اصول قرائت(احکام تجویدی) ـ که در دورههای گوناگون بر زبان قاریان مشهور جاری بوده است ـ آنها را برگرفته از تعالیم پیامبر(ص) دانستهاند. این پژوهش با بررسی های تاریخی و مصداقی نشان میدهد که عمدۀ قواعد تجویدی، زائیدۀ عواملی همچون لهجه های عربی بوده و به تدریج قداست یافته است و نمی توان برای اغلب قوانین آن همچون ادغام، فتح، اماله و مد جایگاه شرعی قائل شد.
کلیدواژههای مقاله :تجوید؛ تغنّی؛ سبعة احرف؛ قرائت؛ لهجهها