پيشگـفتار
حديث، همراه هميشگي قرآن و ميراث گرانسنگ پيشوايان اسلام، با وجود همه هجومها، محدوديتها و مخالفتها، مانده و باليده است. حديث در دو راهيهاي ترديد و کژراهههاي گمراهي، ياريگر انسانهاي رهجو و حقپو بوده و در عرصه هدايت انسان خوش درخشيده است. حديث اما، مانند بسياري از اشياي گرانبهاي ديگر، در طول حيات تابناك خود، دچار آسيبهايي پيدا و نهان، گشته است. از اين رو، بهرهگيري از اين گوهر درخشان، نيازمند زدودن آسيبهاي دامنگير آن و پژوهشهاي مرتبط است و همان گونه که دقت در شيوه دريافت و فهم حديث ضرور است، کشف محدوديتهاي حاکم بر فضاي حديث و آسيبهاي رسيده به حديث نيز لازم است.
«آسيبشناسي حديث»، عنواني براي بررسي اين موضوع و حلقهاي براي تکميل «روش فهم حديث» است. اين جانب و برخي از همکاران گرامي، بر پايه تدريس مکرّر فقه الحديث، چنين احساس کرديم که نياز است آسيبهاي مرحله نقل، فهم و حتي نقد حديث در هر پژوهش حديثي به شکل مستقل، بررسي و عرضه شود و خطاي شيوههاي تعامل با حديث، شناسايي و در صورت امکان، راه حل آنها ارائه گردد.
آنچه در کتاب حاضر ميآيد، تلاشي به منظور برآوردن همين هدف، و حاصل تدريسهاي مکرر و گفت وگوهاي نقادانه اينجانب با حجت الاسلام والمسلمين سيد محمد کاظم طباطبايي، استاد بزرگوار دانشکده علوم حديث است. سزاوار است از راهنماييهاي ايشان و نيز رياست محترم دانشکده، حضرت آيتالله محمدي ريشهري و حجت الاسلام سيد حميد حسيني، مسئول محترم مرکز آموزشهاي الکترونيکي به عنوان مشوقان و زمينه سازان به انجام رسيدن اين تلاش علمي، و همچنين روحاني عزيز، مهدي کماني، دانش آموخته و آموزشيار دانشكده علوم حديث و ديگر همکاران گرامي، مانند جناب آقاي بهرامي، ابراهيمي و سرکار خانم عليزاده ياد و تشکر کنم. از خداوند بزرگ ميخواهم همه دست اندرکاران اين تلاش را در سايه سار رحمتش و در زمره شفاعتشدگان پيامبر و اهل بيت معصومش درآورد. درود و سلام خدا بر ايشان باد.
عبدالهادي مسعودي
تيرماه 1388