1.از آن جا که تعبير عربي رايج براي اين مفهوم، يا «نقل الحديث بالمعنى» است، گاهي در فارسي نيز به جاي اين اصطلاح، «نقل به معنا» گفته مي‌شود. بهتر است در عبارات فارسي، از آن پرهيز شود و همان «نقل معنا» گفته شود. توضيح اين‌که اگر اين ترکيب را وصفي بگيريم، «به معنا» صفتي بي‌معنا خواهد بود؛ اما اگر ترکيب مصدري باشد (سکون لام)،گونه‌اي گرته‌برداري است که اگر هم غلط نباشد، فصيح نيست. اگر در عبارات فارسي، حرف اضافه «به» در کنار فعل «نقل کردن» به کار رود، معناي روشن و عرفي آن در فارسي معيار، همان «جا به جا کردن به سوي» يا «… به طرف» است که در عربي، از «إلي» فهميده مي‌شود (نَقَل إلي؛ نقل کرد به…) و روشن است که اين اصطلاح حديثي، در چنين معنايي به کار نمي‌رود. [ويراستار]

2.روايةُ الحديث بالمعنَى: نقلُ معنَى الحديثِ مِن دونِ الجُمودِ على الألفاظ. لا تجوزُ لِمَن لَمْ يكنْ عالماً بِمقاصِدِ الألفاظِ، وما يحيلُ مَعانِيها، ومَقاديرِ التفاوتِ بينَها بِغيرِ خلافٍ؛ معجم مصطلحات الرجال و الدراية، ص ۷۰؛ الرعاية في علم الدراية، ص ۳۱۰؛ وصول الأخيار، ص ۱۵۱؛ نهاية الدراية، ص ۴۸۸؛ مقباس الهداية، ج ۳، ص ۲۷۷.

3.کليني بابي را در کافي، به اين موضوع اختصاص داده است. براي نمونه، از محمّد بن مسلم چنين نقل کرده است: به امام صادق عليه السلام گفتم: «از شما حديثي مي‌شنوم و سپس [هنگام بازگو کردن براي ديگران،] کم و زياد مي‌کنم [حکمش چيست؟]». فرمود: «إن كنتَ تُريد معانيه، فلا بأسَ؛ اگر مقصودت رساندن همان معاني باشد، اشکالي ندارد»؛ الكافى، ج ۱، ص ۵۱.

4.ر.ک: الكافى، ج ۱، ص ۵۱؛ بحار الأنوار، ج ۲، ص ۱۶۱؛ كنز العمّال، ج ۱۰، ص ۲۳۰ و ۲۳۶. نيز، ر.ک: علوم حديث، ش ۲، «نقل به معنا»، مهدى مهريزى، ص ۳۹.

5.عبارت شيخ طوسي چنين است: وقد كان منهم من ينقل الحديث بالمعنى دون اللفظ، فيقع الغلط فيه من هذا الوجه؛ عدّة الأصول (ط.ج)، ج ۱، ص ۹۵.

6.ايشان در درس فقه خود، گاه چند حديث را به يک جا باز مي‌گردانده است. براي نمونه، حديث دوازدهم و پانزدهم باب پانزدهم از ابواب نماز مسافر وسائل الشيعة را يک حديث ‌ دانسته و اندكى بعد، چنين گفته است: «النقل بالمعنى كان أمراً شائعاً بين الرواة»؛ البدر الزاهر، منتظري ص ۱۸۵؛ ر.ک: كتاب الأحاديث المقلوبة و جواباتها، طباطبايي بروجردي، ص ۳۱.